Όλοι οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να πετύχουν. Σκέφτονται ποια είναι τα καλύτερα σχολεία, ποιες εξωσχολικές δραστηριότητες να ξεκινήσουν, πότε να αρχίσουν αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, πιάνο. Κι όμως, ο δρόμος για την επιτυχία έχει άλλη αφετηρία.
Αν θέλετε τα παιδιά σας να γίνουν επιτυχημένοι ενήλικες, δώστε τους να βγάλουν έξω τα σκουπίδια. Επίσης, να βάλουν πλυντήριο, να απλώσουν, να πλύνουν τα πιάτα, να στρώσουν το κρεβάτι, να ξεσκονίσουν, να μαζέψουν τα παιχνίδια τους.
Η έρευνα της καθηγήτριας Marty Rossmann, από το πανεπιστήμιο της Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών καταδεικνύει ότι τα παιδιά που συμμετέχουν από μικρή ηλικία στις δουλειές του σπιτιού, κερδίζουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στην ενήλικη ζωή τους. Τα παιδιά μαθαίνουν να είναι αυτάρκη, να αναπτύσσουν υπευθυνότητα, να είναι αποτελεσματικά. Νοιώθουν ότι αξίζουν, ότι μπορούν να τα καταφέρουν, να τα βγάλουν πέρα μόνα τους. Κι αυτές είναι ποιότητες που τα ακολουθούν σε ολόκληρη τη μετέπειτα ζωή τους.
Η ανάλυση
Η Rossemann ανέλυσε σε βάθος τις περιπτώσεις 84 νεαρών ενηλίκων, μελετώντας τη σχέση με τους γονείς τους, τη μεταξύ τους επικοινωνία και το κατά πόσο συμμετείχαν στις δουλειές του σπιτιού σε τρεις περιόδους της ζωής τους: από τα τρία έως τα τέσσερα, από τα εννέα έως τα 10 και από τα 10 έως τα 16 αλλά και την πορεία στην ενήλικη ζωή τους, όταν πια ήταν κοντά στα 25. Εξέτασε παραμέτρους όπως το φύλο, τον τρόπο διαπαιδαγώγησης, το είδος των εργασιών στις οποίες συμμετείχαν τα παιδιά, το χρόνο που αφιέρωναν, τα κίνητρα και τη στάση τους, σε σχέση με τις επιπτώσεις στην ενήλικη ζωή τους.
Συνέκρινε τα αποτελέσματά της με εκείνα παλαιότερης έρευνας που είχε ξεκινήσει το 1967, και μέτρησε την επιτυχία στην ενήλικη ζωή με βάση το αν οι νέοι είχαν ολοκληρώσει τις ακαδημαϊκές τους σπουδές, αν είχαν ξεκινήσει να εργάζονται, το επίπεδο της νοημοσύνης τους (IQ), τις σχέσεις τους με την οικογένεια και με φίλους, το κατά πόσο δεν έκαναν χρήση ουσιών. Για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι πιο επιτυχημένοι νεαροί ενήλικες ήταν εκείνοι που συμμετείχαν στις δουλειές του σπιτιού, όταν ήταν τριών ή τεσσάρων ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότι για όσους δεν έκαναν καμία δουλειά στο σπίτι μέχρι τα 15 ή τα 16 τους, το θέμα της συμμετοχής τους στις δουλειές ήταν μάλλον σημείο σύγκρουσης με τους γονείς και οι συγκεκριμένοι ενήλικες ήταν λιγότερο «επιτυχημένοι». Η υπευθυνότητα διδάσκεται καλύτερα από νωρίς, ήταν το συμπέρασμα.
Χωρίς ανταλλάγματα
Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται και προτείνονται στα παιδιά οι δουλειές του σπιτιού επηρεάζει επίσης τις ικανότητες που αναπτύσσουν και το πόσο καλά εξελίσσονται ως ενήλικες. Οι δουλειές δεν θα πρέπει να είναι εξαιρετικά κουραστικές, οι γονείς θα πρέπει να τις παρουσιάζουν με τρόπο ελκυστικό, που να ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία του παιδιού και στο πώς του αρέσει να μαθαίνει πράγματα και επίσης τα παιδιά θα πρέπει να μπορούν τα ίδια να επιλέξουν ποιες δουλειές θα αναλάβουν, μέσα από οικογενειακές συζητήσεις, με εβδομαδιαίο προγραμματισμό, εναλλαγές, κλπ. Επίσης, δεν βοηθά το να αναγκάζονται να κάνουν κάποια δουλειά στο σπίτι, ως αντάλλαγμα για κάτι άλλο. Κι όσο πιο νωρίς ξεκινήσουν οι γονείς να προτείνουν ενεργό ρόλο στα παιδιά μέσα στο σπίτι, τόσο πιο εύκολα θα συμμετέχουν και στα χρόνια της εφηβείας.
Η συγγραφέας Laura Grace Weldon σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της με τίτλο «Πώς τα παιδιά ωφελούνται από τις δουλειές στο σπίτι» καταγράφει την προσωπική της εμπειρία, παρουσιάζει αντίστοιχα ερευνητικά αποτελέσματα και προτείνει πρακτικές συμβουλές για τους γονείς. «Είμαστε μαζί σε αυτό», είναι το μήνυμα που περνάει μέσα από τη συνεργασία με τα παιδιά στις δουλειές του σπιτιού, αναφέρει η Laura Grace Weldon και σημειώνει: «Χρειάζεται να ξεκινήσουμε νωρίς: όταν ένα δίχρονο παιδί παρακαλάει να μας βοηθήσει να διπλώσουμε τα ρούχα ή να πλύνουμε το αυτοκίνητο, ναι, είναι πιο εύκολο να το στείλουμε να παίξει και να τελειώσουμε τη δουλειά στα γρήγορα, όμως είναι αυτή ακριβώς η πολύτιμη στιγμή όπου ανθίζει φυσικά η διάθεσή του να βοηθήσει».
