Eίναι άδικο τα χρήματα να στέκονται τροχοπέδη στην ευτυχία, όταν το κράτος μπορεί να σταθεί αρωγός.
Άλλωστε τα ποσά δεν είναι απαγορευτικά» γράφαμε πριν από πέντε χρόνια στον «Π» σε μεγάλη έρευνα (16/11/2015) για τις εξωσωματικές, γεγονός που οδήγησε το 2016 επί Γ. Παμπορίδη στο πηδάλιο του Υπ. Υγείας σε σημαντική αναθεώρηση –με ισχύ από το 2017– του Σχεδίου Επιχορήγησης Υπογόνιμων Ζευγαριών που καταφεύγουν σε εξωσωματική γονιμοποίηση.
Παρά την τότε αύξηση τόσο των ποσών επιχορήγησης όσο και των προσπαθειών παρέμεναν αδικίες, τις οποίες ωστόσο αίρει (πλην του δικαιώματος επιδότησης σε ομόφυλα ζευγάρια που αποκλείονται) το νέο σχέδιο που ετοιμάστηκε από τον υπουργό Υγείας Κωνσταντίνο Ιωάννου και εγκρίθηκε τον Μάρτιο από το Υπουργικό Συμβούλιο. Κατ’ αρχάς το σχέδιο αφαιρεί από τον τίτλο του τη λέξη «ζευγάρια» και μετονομάζεται σε «Σχέδιο Επιδότησης για την Αντιμετώπιση της Υπογονιμότητας» καθώς πλέον περιλαμβάνει και τα μονήρη άτομα που σήμερα δεν δικαιούνται επιδότηση. Το νέο σχέδιο, παρότι δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή, αναμένεται να ισχύει αναδρομικά από 6/4/2020.
Οι αλλαγές
Σύμφωνα με την πρόταση Ιωάννου που εξασφάλισε ο «Π», η επιδότηση αυξάνεται από τρεις σε τέσσερις προσπάθειες. Επίσης, εντάσσονται νέες κατηγορίες επιδότησης και διαφοροποιείται το ύψος επιχορήγησης για διαφορετικούς κύκλους θεραπείας. Επιπρόσθετα με την εφαρμογή του ΓεΣΥ αίρεται ο διαχωρισμός που υπάρχει στο υφιστάμενο σχέδιο επιδότησης μεταξύ δικαιούχων και μη, δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Άξια αναφοράς είναι και η νέα πρόνοια για επιδότηση γυναικών οι οποίες αποφασίζουν να προχωρήσουν σε φύλαξη ωαρίων. Το θέμα είχε αναδείξει η βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου, η οποία ενέγραψε σχετικό θέμα στην Επιτροπή Υγείας τον περασμένο Μάρτιο όπου και έλαβε διαβεβαιώσεις από τον Κ. Ιωάννου ότι ήδη ετοιμάζεται αναθεωρημένο σχέδιο που θα καλύπτει και τις μονήρεις γυναίκες και τη φύλαξη ωαρίων.
Σύμφωνα με το νέο σχέδιο δικαίωμα επιδότησης θα έχουν:
- Ζευγάρια, όπου ζευγάρι σημαίνει άντρα και γυναίκα που έχουν τελέσει νόμιμα γάμο σύμφωνα με τον περί Γάμου Νόμο ή έχουν συνάψει Πολιτική Συμβίωση, σύμφωνα με τον περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμο και προσκομίζουν ανάλογα πιστοποιητικά.
- Ζευγάρια, όπως πιο πάνω, που καταφεύγουν σε μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με παρένθετη μητέρα, και έχουν εκ των προτέρων εξασφαλίσει άδεια από το Συμβούλιο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, σύμφωνα με τις διατάξεις του περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμου.
- Μονήρες άτομο το οποίο έχει εκ των προτέρων εξασφαλίσει άδεια από το Συμβούλιο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, σύμφωνα με τις διατάξεις του σχετικού νόμου.
- Γυναίκες μέχρι την ηλικία των 50 ετών. Σε περίπτωση που η αιτήτρια υπερβαίνει ηλικιακά το όριο να έχει εξασφαλισθεί εκ των προτέρων η άδεια του Συμβουλίου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, σύμφωνα με τον νόμο.
Δικαίωμα επιδότησης θα έχουν οι μόνιμοι κάτοικοι Κύπρου, δικαιούχοι του Γενικού Σχεδίου Υγείας.
Πώς θα επιδοτούνται
Σύμφωνα με το σχέδιο η επιδότηση θα δίνεται μέχρι τέσσερις φορές σε άτεκνα ζευγάρια και μέχρι δύο φορές σε ζευγάρια που έχουν τεκνοποιήσει ήδη μία φορά, ωστόσο η επιδότηση θα δίνεται μόνο για κύκλους θεραπείας που διενεργούνται εντός της Δημοκρατίας.
Η επιδότηση θα προσφέρεται ως εξής:
- Οι νέοι κύκλοι θεραπείας που περιλαμβάνουν ωοληψία, τεχνητή γονιμοποίηση και εμβρυομεταφορά θα επιδοτούνται με 2.500 ευρώ.
- Οι νέοι κύκλοι θεραπείας, όπου η προσπάθεια τερματίζεται πριν το στάδιο της εμβρυομεταφοράς θα επιδοτούνται με 2.000 ευρώ. Το ίδιο ποσό θα λαμβάνουν και γυναίκες που θα προχωρήσουν σε φύλαξη ωαρίων.
- Η εμβρυομεταφορά με κρυοσυντηρημένα έμβρυα που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια προηγούμενου κύκλου θεραπείας και αποθηκεύτηκαν θα επιδοτείται με 500 ευρώ.
- Οι φυσικοί κύκλοι θεραπείας που δεν προϋποθέτουν τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, θα επιδοτούνται με 500 ευρώ.
- Θα παραχωρούνται δωρεάν μέχρι 35 ενέσεις γονοδοτροπινών.
- Η αίτηση για επιχορήγηση με σχετικές αποδείξεις πρέπει να υποβάλλεται εντός τριών μηνών από την ημερομηνία της θεραπείας.
Αφαίρεση αξιολόγησης μονήρων ατόμων από ψυχίατρο
Της αναθεώρησης του σχεδίου επιδότησης εξωσωματικών που καθιστά δικαιούχες και τις γυναίκες εκτός γάμου, γυναίκες άνω των 50 ετών και ζευγάρια μέσω παρένθετης μητέρας, έπεται όπως πληροφορείται ο «Π» και τροποποίηση του Νόμου για την Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή από όπου και πηγάζει το σχέδιο. Στόχος να απαλειφθούν διατάξεις του οι οποίες κρίνονται, αν όχι ανεπίτρεπτες, άδικες. Τις τροποποιήσεις που προέκυψαν και με εισηγήσεις του αρμόδιου Συμβουλίου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αλλά και οργανωμένων πολιτών και ΜΚΟ επεξεργάζεται το Υπουργείο Υγείας και αναμένεται να οδηγηθούν στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο.
Ειδικότερα σύμφωνα με το νέο Σχέδιο Επιδότησης για την Αντιμετώπιση της Υπογονιμότητας, δικαιούχο επιδότησης καθίσταται και μονήρες άτομο το οποίο έχει εκ των προτέρων εξασφαλίσει άδεια από το Συμβούλιο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, σύμφωνα με τις διατάξεις του περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμου. Τι λένε όμως οι διατάξεις του νόμου; Σε περίπτωση που μονήρες άτομο επιθυμεί να αποκτήσει παιδί με μεθόδους Ι.Υ.Α., υποβάλλει αίτηση στο Συμβούλιο η οποία συνοδεύεται:
- Από αξιολόγηση εγγεγραμμένου ψυχιάτρου η οποία περιλαμβάνει την εκτίμησή του για την επιθυμία και την ικανότητα του μονήρους ατόμου να γίνει γονέας και
- από σχετικό πιστοποιητικό που εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 22 του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου, το οποίο βεβαιώνει ότι το μονήρες άτομο δεν περιλαμβάνεται στο προβλεπόμενο αρχείο καταδικασθέντων για αδικήματα που προβλέπονται στον νόμο αυτό.
- Σε περίπτωση που η εκτίμηση του ψυχιάτρου είναι θετική για να αποκτήσει παιδί το μονήρες άτομο με μεθόδους Ι.Υ.Α., το Συμβούλιο έχει δέσμια αρμοδιότητα να εγκρίνει την αίτηση για απόκτηση παιδιού με μεθόδους Ι.Υ.Α.
- Το Συμβούλιο καθορίζει τον τύπο της αίτησης που υποβάλλει το μονήρες άτομο, καθώς και τον τύπο της ανεξάρτητης αξιολόγησης του εγγεγραμμένου ψυχιάτρου που υποβάλλονται στο Συμβούλιο ως πιο πάνω.
Άνιση μεταχείριση
Η αξιολόγηση από ψυχίατρο και το πιστοποιητικό λευκού σεξουαλικού ποινικού μητρώου που απαιτούνται για γυναίκες εκτός γάμου, γυναίκες άνω των 50 αλλά και ζευγάρια μέσω παρένθετης για να μπορούν όχι να επιδοτηθούν για εξωσωματική (βάσει του σχεδίου) αλλά ακόμη και για να αποκτήσουν παιδί με μεθόδους Ι.Υ.Α δεν αποτελούν προϋπόθεση για τα «κανονικά» ζευγάρια. Είναι δε πολλές οι φωνές ενάντια σε αυτές τις ανισότητες, ειδικότερα του να αποφασίζει ένας ψυχίατρος αν είναι ικανή μια γυναίκα να αποκτήσει παιδί αλλά όχι ένα ζευγάρι, την ίδια ώρα που και το ίδιο το Συμβούλιο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αφήνει σκιές για τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι αξιολογήσεις.
Πηγή – Πολίτης Εφημερίδα
