Έχουν αποκαλέσει τους κολικούς ως οι «γνωστοί – άγνωστοι» και αυτό διότι, δεν υπάρχει κάποια ουσιαστική αιτία, που τους προκαλεί.
Υπάρχουν κάποιες πιθανές εξηγήσεις, όπως η διατροφή της μητέρας ενώ θηλάζει. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η κατανάλωση κάποιων αλλεργιογόνων τροφών (όπως το αγελαδινό γάλα, τα αυγά, οι ξηροί καρποί), είναι ικανή να αλλάξει τα σύσταση του μητρικού γάλακτος, με αποτέλεσμα να αναστατωθεί το μωρό, με την εμφάνιση των κολικών.
Για το λόγο αυτό συνιστάται στη μητέρα που θηλάζει, όταν το μωρό έχει κολικούς, να τροποποιήσει τη διατροφή της και να μην περιλαμβάνονται τα παρακάτω:
Γαλακτομικά: Συχνά, τα βρέφη μπορεί να παρουσιάσουν δυσανεξία στη λακτόζη, με αποτέλεσμα να τους προκαλέσει κολικούς. Ακομα, οι πιθανώς αλλεργιογόνες πρωτεΐνες τους εισέρχονται στο μητρικό γάλα και παράγουν συμπτώματα κολικών στα βρέφη. Σε αυτή την περίπτωση, η μητέρα βγάζει από τη διατροφή της για ένα διάστημα 2 εβδομάδων περίπου, προϊόντα, όπως βούτυρο, τυρί, κρέμα γάλακτος, γιαούρτι, ώστε να διαπιστώσει, αν πράγματι τα τρόφιμα αυτά, προκαλούν δυσφορία στο μωρό. Καλή λύση είναι να καταναλώνει γάλα ή γιαούρτι ή τυριά που να είναι μειωμένα ή χωρίς λακτόζη.
Ψάρια: Λιπαρά ψάρια, όπως σαρδέλα, σολομός, σκουμπρί, μαρίδες, κολιός, φρέσκος μπακαλιάρος μπορεί να περιέχουν τοξίνες, κι ενδεχομένως να βλάψουν το μωρό. Γι αυτό δεν πρέπει να καταναλώνετε περισσότερες από δύο φορές την εβδομάδα.
Ξηροί καρποί και σπόροι: Είναι από τις αλλεργιογόνες τροφές και κυρίως, τα φιστίκια, το καλαμπόκι, το σιτάρι και σογια. Αν μάλιστα, υπάρχει ιστορικό αλλεργίας της μητέρας ή κάποιου άλλου μέλους της οικογένειας, θα πρέπει να αποφεύγονται. Aν θα καταναλώσετε ξηρούς καρπούς , προτιμήστε τα αμύγδαλα ξεφλουδισμένα. Επισης, είναι καλυτερο να τρωτε ασπρο ψωμι ή αλευρι λογω της περιεκτικότητας του μαύρου αλευριού σε φυτικές ίνες.
Λαχανικά/φρούτα/όσπρια: Κάποια από αυτά, μπορεί να προκαλέσουν φούσκωμα, αέρια και πόνο στο μωρό. Αυτά, μεταξύ άλλων, είναι: μπρόκολο, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών, αγγούρι (εκτός και αν είναι χωρίς φλούδα), ντομάτα (λόγω των σπόρων της εκτός και αν τα αφαιρέσετε), μπιζελι, κραμπι, κουνουπίδι, φακές, φασόλια, φράουλες, ανανάς, μανταρίνια, λεμόνια, πορτοκάλια, σταφύλια. Τα όσπρια για να γίνουν ανεκτά καλύτερο να μαγειρεύονται σε baking powder. Καλυτέρα να αποφύγετε τα κουκιά εξ’ ολοκλήρου.
Καυτερά/ Πικάντικα τρόφιμα : Αν έχετε αδυναμία στα καυτερά, όσο θηλάζετε – και κυρίως αν το μωρό υποφέρει από κολικούς – καλύτερά να τα αποφύγετε την περίοδο του θηλασμού. Τα πικάντικα ή με σκόρδο τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν τους κολικούς η να εντείνουν το πρόβλημα. Δοκιμάστε άλλα πιο ήπια μυρωδικά και μπαχαρικά όπως το τζίντζερ και πορευτείτε σύμφωνα με τις προτιμήσεις του μωρού σας.
Καφεΐνη: Ο καφές, το τσάι, τα αναψυκτικά θα πρέπει να αποφεύγονται. Επίσης, τρόφιμα που περιέχουν καφεΐνη, όπως η σοκολάτα, πρέπει να αφαιρούνται από τη διατροφή μίας μαμάς, διότι μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία και έντονη ανησυχία στο μωρό, αφού δρουν ως διεγερτικά.
- Ωμά λαχανικά – Το μπρόκολο, το κρεμμύδι, τα λαχανάκια Βρυξελλών, η πράσινη πιπεριά, το κουνουπίδι, το κραμπί είναι κάποια από τα τρόφιμα που μπορούν να ενοχλήσουν το βρέφος όταν καταναλώνονται ωμά αλλά συνήθως όχι όταν μαγειρευτούν (καλύτερα ακόμα και τα μαγειρεμένα να αποφεύγονται στην αρχή). Μπορούν επίσης να αντικατασταθούν με άλλα λαχανικά και άπαχη πρωτεΐνη.
Παρακολουθήστε τα ύποπτα τρόφιμα:Τα παρακάτω απλά βήματα θα σας βοηθήσουν να ταυτοποιήσετε τα τρόφιμα που προκαλούν κολικούς κατά τη διάρκεια του αποκλειστικού θηλασμού:
• Βήμα 1ο: Κρατήστε ένα ημερολόγιο ύποπτων τροφίμων – παρακολουθήστε και καταγράψτε τα τρόφιμα στη διατροφή σας που πιστεύεται ότι προκαλούν κολικούς. Το αγελαδινό γάλα είναι ο πιο συνηθισμένος ένοχος στη λίστα. Καταγράψτε επίσης τα προβλήματα που μπορεί να παρουσιάσει το μωρό σας όπως φούσκωμα, κλάμα και κολικούς, σοβαρή δυσκοιλιότητα ή διάρροια και αέρια.
• Βήμα 2ο: Αφαιρέστε τα ύποπτα τρόφιμα από τη διατροφή – Ένα προς ένα (ή όλα ταυτόχρονα αν είναι έντονα τα συμπτώματα), ξεκινώντας με το αγελαδινό γάλα, για 10 έως 14 ημέρες. Παρατηρήστε το μωρό σας για να δείτε εάν τα συμπτώματα μειώνονται ή εξαφανίζονται. Εάν δεν βελτιωθούν, προσπαθήστε να αφαιρέσετε ένα διαφορετικό τρόφιμο. Εάν οι κολικοί εξαφανιστούν, προχωρήστε στο τρίτο βήμα.
• Βήμα 3ο: Πρόκληση του αποτελέσματος – Εάν ορισμένα ή όλα τα συμπτώματα υποχωρήσουν (σε μια εβδομάδα ή και περισσότερο), προκαλέστε αυτό το αποτέλεσμα επαναφέροντας στο διαιτολόγιο το ύποπτο τρόφιμο. Εάν τα συμπτώματα του μωρού σας επανεμφανιστούν εντός 24 ωρών, αφαιρέστε προσωρινά αυτό το τρόφιμο από το διαιτολόγιο σας.
Συμβουλές διατροφής για θηλάζουσες μητέρες:
• Καταναλώνετε τουλάχιστον τρία γεύματα την ημέρα με επιπλέον μικρά ενδιάμεσα σνακ. Προσπαθήστε να αποφύγετε την παράλειψη γευμάτων.
• Μην υπερβάλλετε με την ποσότητα σε κανένα τρόφιμο. Ενώ μερικά βρέφη είναι εξαιρετικά ευαίσθητα ώστε να εμφανίσουν κολικούς σε μικρές ποσότητες μιας θρεπτικής ουσίας, άλλα ενοχλούνται μόνο εάν η μητέρα καταναλώνει μεγαλύτερες ποσότητες τροφής που προκαλεί κολικούς ημερησίως. Ενώ δηλαδή, μια μεγάλη ποσότητα μπορεί να ενοχλήσει το βρέφος, μια μικρή μπορεί να είναι ανεκτή.
• Προσπαθήστε να χάσετε αργά το βάρος της εγκυμοσύνης και να αποφύγετε τον περιορισμό θερμίδων.
• Περιορίστε τρόφιμα και ποτά με καφεΐνη όπως σοκολάτα, καφέ, τσάι και αναψυκτικά.
• Πίνετε άφθονο νερό κάθε μέρα. Εάν αισθάνεστε ότι διψάτε δεν πίνετε αρκετά.
• Εάν χρησιμοποιείτε τεχνητά γλυκαντικά, συμβουλευτείτε τον διαιτολόγο σας για την ασφαλή ποσότητα που μπορείτε να καταναλώνετε καθημερινά.
• Ταΐζετε το μωρό σας σε ένα ήσυχο και ήρεμο περιβάλλον αλλά και με σωστό τρόπο ώστε να μετριάσετε την κατάποση αέρα που συμβάλλει στην εμφάνιση κολικών.
• Για τα βρέφη που πίνουν από θήλαστρο κυκλοφορούν ειδικά μπουκάλια και θηλές ειδικά σχεδιασμένες για τον περιορισμό της κατάποσης του αέρα κατά τη διάρκεια του γεύματος.
• Ταΐστε το μωρό σας σε όσο το δυνατόν πιο κάθετη θέση και ενθαρρύνετε το συχνό ρέψιμο.
• Παραμείνετε ψύχραιμη και συνεχίστε να θηλάζετε ακόμα και μετά την εμφάνιση κολικών.
Συχνά τα ευαίσθητα βρέφη έχουν επίσης σοβαρά προβλήματα με κάποιες ή και όλες τις φόρμουλες. Για τα περισσότερα μωρά που θηλάζουν, η διατροφή της μητέρας μπορεί να επηρεάσει το μωρό της. Οι ερευνες προειδοποιούν ότι οι θηλάζουσες μητέρες δεν πρέπει να κάνουν δραστικές αλλαγές στη διατροφή από μόνες τους, αφού οι περιοριστικές δίαιτες έχουν σχετικούς κινδύνους, ιδιαίτερα αν διατηρούνται για μεγάλες χρονικές περιόδους. Η διατροφική πρόοδος του βρέφους και της μητέρας πρέπει να παρακολουθείται στενά από κλινικό διαιτολόγο.
Δρ Ελένη Ανδρέου, RDN Κλινική Διαιτολόγος
