Όπως και στους ενήλικες, είναι φυσιολογικό και τα παιδιά να θυμώνουν κάποιες φορές. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό και αποδεκτό συναίσθημα.
Πιο συγκεκριμένα, ο θυμός είναι ένα από τα έξι βασικά μας συναισθήματα μαζί με τη χαρά, τη λύπη, την έκπληξη, την αηδία και τη θλίψη και αποτελεί την άμυνα μας σε περιπτώσεις κατά τις οποίες νιώθουμε να μας προδίδουν, να μας κακομεταχειρίζονται, να καταπατούν το χώρο μας, ή να μας φέρονται άδικα. Σε άλλες περιπτώσεις, συναισθήματα όπως ο πόνος ή η ζήλια μπορεί να μας προκαλέσουν θυμό. Αντιδρούμε με θυμό όταν αυτά τα συναισθήματα συσσωρευτούν μέσα μας και γίνουν πολύ έντονα.
Το σημαντικό είναι όχι να σταματήσουμε να θυμώνουμε, αλλά να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τις καταστάσεις που πυροδοτούν το θυμό μας, και να μπορούμε να τον διαχειριστούμε εποικοδομητικά, έτσι ώστε να μην επηρεάζει εμάς ή τους γύρω μας.
Ο θυμός μπορεί να προκληθεί από το συνδυασμό εσωτερικών ερεθισμάτων, όπως κάποια σκέψη ή ανάμνηση, καθώς και από εξωτερικούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα ο αδελφός του, του πήρε το αγαπημένο του παιχνίδι.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να διαχειριστεί το θυμό;
Κατ’ αρχάς είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι ενήλικες γινόμαστε πρότυπα για τα παιδιά μας. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό εμείς οι ίδιοι να μπορούμε να διαχειριστούμε το δικό μας θυμό. Αρχικά θα πρέπει να μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα δικά μας συναισθήματα και τους λόγους που πυροδοτούν το δικό μας θυμό, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να τον διαχειριστούμε πιο αποτελεσματικά χωρίς να ξεσπάμε. Για να το επιτύχουμε αυτό είναι σημαντικό να βρίσκουμε έστω και λίγο χρόνο για τον εαυτό μας, έτσι ώστε να χαλαρώνουμε και να κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν για να μπορούμε να παραμείνουμε ήρεμοι σε περιόδους που μας κυριεύουν έντονα συναισθήματα. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν φωνάζουμε ή χρησιμοποιούμε σωματική τιμωρία στις περιπτώσεις που θυμώνουμε επειδή επιστρέψαμε στο σπίτι και βρήκαμε όλα τα παιχνίδια στο πάτωμα ή επειδή το παιδί μας έχυσε το γάλα στο πάτωμα, τότε το παιδί θα μιμηθεί την ίδια συμπεριφορά όταν ο συμμαθητής του τού πει κάτι άσχημο για εκείνον ή πάρει κάποιο χαμηλό βαθμό στο σχολείο.
Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να βοηθήσουμε το παιδί μας να κατανοήσει τα συναισθήματα του, ούτως ώστε να μπορεί να τα αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά. Η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημαδιών του θυμού θα βοηθήσει το παιδί να αποφύγει μια δύσκολη κατάσταση, την οποία δε θα μπορεί να ελέγξει εύκολα. Τα προειδοποιητικά σημάδια του θυμού διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και είναι σημαντικό ο καθένας μας να γνωρίζει ποια είναι τα δικά του προειδοποιητικά σημάδια. Κάποια κοινά συμπτώματα είναι το κοκκίνισμα, η έξαψη, το σφίξιμο της γροθιάς, η εφίδρωση και η ταχυπαλμία. Αν το παιδί είναι σε θέση να κατανοήσει τα σημάδια που δείχνουν το θυμό του, τότε θα μπορεί να δράσει έγκαιρα έτσι ώστε να αποφύγει το ξέσπασμα.
Είναι σημαντικό να αντιληφθεί το παιδί ότι αν και ο θυμός είναι αποδεκτό συναίσθημα, υπάρχουν όρια στο πώς μπορούμε να αντιδράσουμε όταν είμαστε θυμωμένοι. Για να επιτευχθεί αυτό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εκφράσεις όπως «είναι εντάξει να θυμώνεις, όμως δεν είναι εντάξει να χτυπάς την αδελφή σου». Επίσης, είναι πολύ σημαντικό, το ίδιο το παιδί να είναι σε θέση να βάζει όρια στους άλλους. Βοηθήστε το παιδί να χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως «δε μπορείς να με χτυπάς, επειδή είσαι θυμωμένος».
Προσπαθήστε να ακούσετε το παιδί σας χωρίς να το κρίνετε για το θυμό του, καθώς αυτό θα οδηγήσει σε καταπίεση των συναισθημάτων του και όχι στην έκφρασή τους. Επίσης, με αυτό τον τρόπο υπάρχει το ενδεχόμενο να καταπιέσει τα συναισθήματα του όταν εμείς είμαστε παρόντες, να παρουσιάσει, όμως, επιθετική συμπεριφορά όταν εμείς είμαστε απόντες.
Βοηθήστε το παιδί να αναγνωρίσει τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ηρεμήσει όταν είναι θυμωμένο. Για παράδειγμα, εάν του αρέσει να ζωγραφίζει προτείνετε να ζωγραφίσει όταν νιώσει το θυμό να έρχεται (αφού έχει μάθει να αναγνωρίζει τα προειδοποιητικά σημάδια), προτείνετέ του να συζητήσει με κάποιον με τον οποίο νιώθει άνετα για αυτά που τον απασχολούν, να ακουμπήσει το κεφάλι του στο τραπέζι ή να κάνει ασκήσεις αναπνοής.
By: Θεογνωσία Μεϊτανή – Εγγεγραμμένη Συμβουλευτική Ψυχολόγος/ Curis Network/ 22053567/ [email protected]
