Τι είναι ανάδοχη οικογένεια
Σύμφωνα με τα όσα μας έχει πει ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Ανάδοχης Οικογένειας «ΦΩΛΙΑ ΑΓΑΠΗΣ», Δήμο Θωμά, ανάδοχη είναι η οικογένεια η οποία αναλαμβάνει να φιλοξενεί στο σπίτι της και να φροντίζει ένα ή περισσότερα παιδιά, τα οποία είναι υπό την νομική φροντίδα του Κράτους. Οι ανάδοχες οικογένειες προσφέρουν εθελοντικά φροντίδα και προστασία στα παιδιά αυτά, τα οποία μπορούν να φιλοξενούν μέχρι την ενηλικίωση τους.
Είδη Αναδοχής:
- Συγγενική αναδοχή, είναι η αναδοχή που στις περιπτώσεις αυτές το παιδί τοποθετείται σε άτομα που ανήκουν στο ευρύτερο συγγενικό του περιβάλλον π.χ. γιαγιάδες, θείες όταν αυτά τα άτομα κρίνονται κατάλληλα από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και μετά από σχετική αξιολόγηση.
- Βραχυπρόθεσμη αναδοχή, είναι η αναδοχή η οποία μπορεί να διαρκέσει από μία νύχτα μέχρι και μερικούς μήνες και εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που η βιολογική οικογένεια του παιδιού χρειάζεται κάποιο μικρό χρονικό διάστημα για να ξεπεράσει την κρίση που αντιμετωπίζει.
- Μακροπρόθεσμη αναδοχή, είναι η αναδοχή που εφαρμόζεται σε περιπτώσεις παιδιών που δεν προβλέπεται να επιστρέψουν στις οικογένειες τους. Η αναδοχή αυτή επιτρέπει σε κάθε παιδί που απομακρύνεται από την βιολογική του οικογένεια, να μεγαλώσει σε ένα ασφαλές, σταθερό και υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, χωρίς να αποκλείει την επαφή με την οικογένεια του.
- Αναδοχή φιλοξενίας, είναι η αναδοχή η οποία επιτρέπει σε φιλοξενούσες οικογένειες, να αναλαμβάνουν τη φροντίδα παιδιών που ζουν κυρίως σε ίδρυμα σε περιόδους γιορτών, διακοπών και Σαββατοκύριακα.
- Έκτακτη αναδοχή, αφορά περιπτώσεις όπου οι γονείς τελούν υπό κράτηση για σύντομο διάστημα ή χρειάζεται να νοσηλευτούν άμεσα ή και για άλλες έκτακτες καταστάσεις.
- Ημερήσια αναδοχή, είναι για ενίσχυση της λειτουργικότητας της οικογένειας. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί μετακινείται και φροντίζεται από ανάδοχη οικογένεια σε καθορισμένες ώρες της ημέρας ανάλογα με τις ανάγκες του, τόσο κατά την διάρκεια της ημέρας, όσο και της νύχτας.
- Αναδοχή ομάδας παιδιών, αφορά την αναδοχή 4 με 5 παιδιών, από παιδικής μέχρι και εφηβικής ηλικίας, όπου αναμένεται να βοηθηθούν από την δυναμική της ομάδας. Στις περιπτώσεις αυτές συγκαταλέγονται και αδέλφια, τα οποία πρέπει να μεγαλώσουν μαζί. Στο συγκεκριμένο μοντέλο, το οποίο εφαρμόζεται στην Κύπρο προϋποθέτει ο ένας εκ των δύο ανάδοχων γονιών να μην εργάζεται ώστε να μπορεί να καλύψει καθημερινά τις ανάγκες των παιδιών. Επιπρόσθετα το κράτος παρέχει σειρά από οικονομικά υποστηρικτικά μέτρα, όπως η αντιμισθία του ενός ανάδοχου γονέα, φροντίδα κ.α.
Όλες οι πιο πάνω μορφές, όπως μας έχει αναφέρει μπορούν να λειτουργήσουν σε συνδυασμό. Δηλαδή, δεν είναι δεσμευτικές για την εγκεκριμένη ανάδοχη οικογένεια η οποία μπορεί να διαφοροποιήσει τις υπηρεσίες της ανάλογα με τις επιθυμίες και τις δυνατότητες της.
Πως μπορεί κάποιος να κάνει αίτηση για να γίνει ανάδοχος;
Σύμφωνα με τον κ. Θωμά, η διαδικασία για να εγκριθεί κάποιος ως ανάδοχος γονιός προϋποθέτει την υποβολή γραπτού αιτήματος από τον ενδιαφερόμενο, σε ειδικό τυποποιημένο έντυπο, προς τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. Στην συνέχεια ακολουθεί μια εμπεριστατωμένη αξιολόγηση από τον αρμόδιο Λειτουργό για την προσωπικότητα και τις δεξιότητες του κάθε γονιού. Στα πλαίσια της διερεύνησης αυτής ο ανάδοχος έχει να δυνατότητα να εξοικειωθεί με τον θεσμό και να αισθανθεί ασφαλής όσον αφορά την απόφαση του.
Επίσης, μας έχει αναφέρει πως οι ανάδοχες οικογένειες τυγχάνουν ενημέρωσης και εκπαίδευσης πριν να αναλάβουν την φροντίδα ενός παιδιού.
Τα κριτήρια για να γίνει κάποιος ανάδοχος
Ανάδοχη οικογένεια μπορεί να γίνει οποιαδήποτε οικογένεια. Οικογένειες με παιδιά ή χωρίς παιδιά, μονογονεϊκές οικογένειες ακόμα και μονήρη άτομα μπορούν να ενταχθούν στον θεσμό της αναδοχής.
Αυτό που απαιτείται, όπως μας έχει πει ο κ. Θωμά είναι η οικογένεια αυτή να είναι σε θέση να δώσει αγάπη, κατανόηση και στήριξη σε ένα παιδί και να έχει τον κατάλληλο χώρο για την φιλοξενία του.
Πόσα παιδιά είναι σε ανάδοχες οικογένειες στην Κύπρο;
”Σήμερα στην Κύπρο υπάρχουν περίπου 390 παιδιά τα οποία βρίσκονται υπό την νομική φροντίδα του Κράτους. Από αυτά 160 περίπου παιδιά βρίσκονται σε ανάδοχες οικογένειες.
Τα υπόλοιπα 230 παιδιά βρίσκονται σε ιδρύματα παιδικής προστασίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται 90 περίπου ασυνόδευτα παιδιά, «τα παιδιά της θάλασσας» όπως τα έχουμε αποκαλέσει, τα οποία έχουν έρθει στην Κύπρο μέσω του κύματος των μεταναστών.
Γι’ αυτά τα 230 παιδιά, προσπαθούμε ως Σύνδεσμος να βρούμε ανάδοχες οικογένειες γιατί θεωρούμε ότι όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να μεγαλώνουν σε ένα σωστό οικογενειακό περιβάλλον και να απολαμβάνουν την ζεστασιά και θαλπωρή μιας οικογένειας, να νοιώσουν μια μητρική αγκαλιά, να έχουν ένα πατρικό χάδι”.
Υπάρχουν περιπτώσεις που τελικά οι ανάδοχες οικογένειες υιοθετούν τα παιδιά;
Αρχικά, όπως μας έχει αναφέρει ο κ. Θωμά, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην αναδοχή από την υιοθεσία.
Η υιοθεσία, όπως μας εξήγησε, είναι μία νομική πράξη κατά την οποία το παιδί που δεν μπορεί να ζήσει με την βιολογική του οικογένεια γίνεται μόνιμο μέλος της υιοθετούσας οικογένειας και απολαμβάνει τα προνόμια ενός φυσικού παιδιού. Η υιοθεσία είναι αμετάκλητη.
Η αναδοχή γίνεται μετά από αίτημα μια οικογένειας προς τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, όπου στην συνέχεια θα αξιολογηθούν για το κατά πόσο είναι κατάλληλες για να προσφέρουν φροντίδα σε παιδιά ηλικίας μέχρι και 18 χρόνων, τα οποία μετακινούνται από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτό φιλοξενείται το παιδί σε κατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον και του παρέχεται η απαιτούμενη φροντίδα και προστασία για όσο χρονικό διάστημα κριθεί από τις ΥΚΕ, ότι είναι προς το συμφέρον του.
Επίσης, ο κ. Θωμά ανέφερε στην Offsite, πως σίγουρα μια αναδοχή μπορεί να καταλήξει και σε υιοθεσία του παιδιού αφού κριθεί από τις ΥΚΕ ότι αυτό θα είναι προς το συμφέρον του παιδιού.
Πως αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους ανάδοχους γονείς τους;
Τα παιδιά στην ανάδοχη οικογένεια νοιώθουν ασφάλεια και προστασία. Σίγουρα στην αρχή απαιτείται ένα στάδιο προσαρμογής. Όμως οι δεσμοί που δημιουργούνται μεταξύ των παιδιών και των αναδόχων γονιών είναι πάντοτε πολύ δυνατοί. Τα παιδιά βλέπουν στο πρόσωπο των ανάδοχων γονιών τους ανθρώπους που τους αγαπούν, τους προστατεύουν και τους στηρίζουν. Οι σχέσεις και οι δεσμοί των παιδιών αυτών με τις ανάδοχες οικογένειες συνεχίζουν και μετά την ενηλικίωση τους και κρατούν μια ζωή αφού για τα παιδιά αυτά η αναδοχή αποτέλεσε την σωτηρία τους.
