Οι δεσμοί που έχουν μεταξύ τους τα αδέλφια διαμορφώνουν τη ζωή της οικογένειας, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά, είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο.
Οι σχέσεις που έχουν μεταξύ τους τα αδέλφια είναι ένας συχνά υποτιμημένος παράγοντας στην ανάπτυξη ενός παιδιού, λένε οι ερευνητές σε μελέτη που έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Marriage and Family.
Σε αντίθεση με τη σχέση γονέα-παιδιού, αυτή η δυναμική είναι πιο «οριζόντια», κάτι που σημαίνει ότι η μάθηση προκύπτει μέσα από παρατήρηση, μίμηση, ανταγωνισμό και συνεργασία.
Τα παιδιά νιώθουν τα μεγαλύτερα αδέλφια πιο κοντά τους από ό,τι τους ενήλικες. Επίσης, είναι και πιο έμπειρα, κάτι που τα καθιστά φυσικά πρότυπα προς μίμηση. Τα μικρότερα παιδιά παρακολουθούν πώς τα μεγαλύτερα αντιμετωπίζουν δυσκολίες, παίρνουν αποφάσεις, υπομένουν συνέπειες και μαθαίνουν μέσα από τα λάθη τους. Έτσι διαμορφώνονται μοτίβα συμπεριφοράς που συχνά μιμούνται.
Όταν τα μεγαλύτερα αδέλφια πετυχαίνουν ακαδημαϊκά και συνοδεύουν την επιτυχία τους με θετικές συνήθειες όπως πειθαρχία, επιμονή και υπευθυνότητα, τα μικρότερα τείνουν να αντιγράφουν αυτές τις συμπεριφορές. Αντίθετα, όταν τα μεγαλύτερα εμπλέκονται σε παραβατικές ή ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, τα μικρότερα μπορεί να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, ιδιαίτερα σε περιόδους οικογενειακού στρες.
Οι γονείς μπορούν να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική, ενθαρρύνοντας τη θετική επιρροή και μετατρέποντας τη σχέση αδελφών από πεδίο ανταγωνισμού σε σχέση συνεργασίας.
Αδέλφια και ακαδημαϊκή επιτυχία
Η σχολική επιτυχία ενός μεγαλύτερου αδελφού μπορεί να λειτουργήσει ως προστατευτικό φίλτρο ενάντια σε προβλήματα συμπεριφοράς των μικρότερων. Ένα παιδί που οργανώνει σωστά το διάβασμά του, τηρεί πρόγραμμα και διαχειρίζεται τον χρόνο του, δημιουργεί ένα θετικό και προβλέψιμο ρυθμό ζωής στο σπίτι, τον οποίο τα μικρότερα παιδιά συχνά μιμούνται.
Η συναισθηματική σταθερότητα συνδέεται επίσης με την επίδοση. Όταν ένα παιδί αισθάνεται ότι τα καταφέρνει στο σχολείο, βιώνει λιγότερο άγχος και απογοήτευση, γεγονός που οδηγεί σε πιο ήρεμες και θετικές οικογενειακές αλληλεπιδράσεις. Ο τρόπος με τον οποίο το μεγαλύτερο παιδί διαχειρίζεται το στρες λειτουργεί επίσης ως πρότυπο ψυχραιμίας για το μικρότερο.
Όταν οι γονείς συζητούν για τους μαθησιακούς στόχους, γιορτάζουν τις επιτυχίες και δημιουργούν ευκαιρίες για συνεργασία ανάμεσα στα αδέλφια, ενισχύουν αυτή την αλυσιδωτή θετική επίδραση.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Οι παραδοσιακές παρεμβάσεις εστιάζουν συνήθως μόνο στη σχέση γονέα-παιδιού. Ωστόσο οι επιστήμονες προτείνουν ότι ένα οικογενειακό, ολιστικό μοντέλο μπορεί να αποδώσει καλύτερα, καλλιεργώντας σχέσεις εμπιστοσύνης και αλληλοϋποστήριξης. Κάποιες στρατηγικές που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς είναι:
1. Κοινές δραστηριότητες
Οι ομαδικές εργασίες, τα παιχνίδια συνεργασίας ή οι κοινές εργασίες στο σπίτι ενισχύουν τους δεσμούς. Τα αδέλφια μαθαίνουν να επικοινωνούν, να επιλύουν προβλήματα και να εμπιστεύονται το ένα το άλλο.
2. Ρόλοι μέντορα
Οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν τα μεγαλύτερα αδέλφια να βοηθούν τα μικρότερα στα μαθήματα ή στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Το μεγαλύτερο παιδί αποκτά αυτοπεποίθηση και αίσθηση ευθύνης, ενώ το μικρότερο δέχεται καθοδήγηση από κάποιον πιο οικείο.
3. Διαχείριση συγκρούσεων
Οι προστριβές είναι αναπόφευκτες. Οι γονείς μπορούν να διδάξουν τεχνικές επικοινωνίας και επίλυσης διαφορών, μετατρέποντας τις συγκρούσεις σε ευκαιρίες μάθησης. Με τη συνέπεια και τον χρόνο, αυτές οι στρατηγικές καλλιεργούν συναισθηματική εγγύτητα, αλληλοσεβασμό και υπευθυνότητα.
Τα μικρότερα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν προκλητικές ή αντικοινωνικές συμπεριφορές, όταν νιώθουν συνδεδεμένα και υποστηριζόμενα από τα μεγαλύτερα αδέλφια τους. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή να μη δημιουργηθεί το λεγόμενο «σύνδρομο του μεγαλύτερου αδελφού», όπου το μεγαλύτερο παιδί αισθάνεται υπερφορτωμένο με ευθύνες και χάνει την ατομικότητά του.
Τα μεγαλύτερα αδέλφια μπορούν να έχουν βαθιά επίδραση στη ζωή των μικρότερων. Είναι πιο προσιτά από τους γονείς, αλλά πιο ώριμα από τους συνομηλίκους. Μπορούν να λειτουργήσουν ταυτόχρονα ως σύντροφοι στο παιχνίδι, δάσκαλοι, ανταγωνιστές και σύμμαχοι.
Πηγή:imommy.gr
