Πόσες φορές έχουμε ακούσει ή έχουμε πει κι εμείς τη φράση «είναι πολύ ώριμο για την ηλικία του», αναφερόμενοι σε κάποιο παιδί; Ίσως να το είπαν κάποτε και σε εμάς όταν ήμασταν μικροί. Και κάπου μέσα μας να νιώσαμε υπερηφάνεια – λες κι αυτό μας έκανε λίγο «μεγαλύτερους», λίγο «σπουδαιότερους» από τους συνομηλίκους μας. Όμως, η αλήθεια είναι ότι αυτό το σχόλιο, όσο καλοπροαίρετο κι αν ακούγεται, κρύβει μέσα του μια μεγάλη παγίδα. Μια παγίδα που μπορεί να στοιχίσει στο παιδί μας την ίδια του την παιδική ηλικία.
Η φράση «είσαι ώριμος για την ηλικία σου» ακούγεται σαν κομπλιμέντο. Στην πραγματικότητα, όμως, πολλές φορές λειτουργεί σαν ένας αόρατος μανδύας που το φορτώνει με ευθύνες και προσδοκίες που δεν του αναλογούν. Τα παιδιά δεν γεννιούνται για να ικανοποιούν τις ανάγκες των ενηλίκων. Γεννιούνται για να παίξουν, να κάνουν λάθη, να γελάσουν δυνατά, να κλάψουν χωρίς να ξέρουν γιατί, να ανακαλύψουν τον κόσμο με τα δικά τους μάτια – κι όχι μέσα από το βάρος της «ωριμότητας».
Το βάρος της «ωριμότητας»
Όταν ένα παιδί ακούει συχνά πως είναι πιο ώριμο από τα άλλα, πολύ εύκολα αρχίζει να υιοθετεί αυτόν τον ρόλο. Και τι σημαίνει αυτό; Ότι μπορεί να νιώσει υπεύθυνο όχι μόνο για τα δικά του πράγματα, αλλά και για τους άλλους γύρω του. Μπορεί να αναλάβει τη φροντίδα των μικρότερων αδερφών, να προσπαθήσει να στηρίξει συναισθηματικά έναν γονιό, να γίνει «το καλό παιδί» που δεν δημιουργεί ποτέ πρόβλημα.
Ξαφνικά, ένα παιδί που θα έπρεπε να ασχολείται με τις μπογιές και τα παζλ, βρίσκεται να προσπαθεί να προλάβει τα πάντα: να βοηθήσει με τις δουλειές, να μαγειρέψει, να προσέχει τους άλλους. Και κάπως έτσι, η ανεμελιά αρχίζει να ξεθωριάζει. Η παιδικότητα δεν είναι πολυτέλεια — είναι δικαίωμα.
Χάνεται η μαγεία της παιδικής ηλικίας
Η παιδική ηλικία περνάει γρήγορα. Πιο γρήγορα απ’ όσο θέλουμε να παραδεχτούμε. Και μαζί της φεύγουν και οι στιγμές που διαμορφώνουν ποιοι είμαστε. Ένα παιδί που ωριμάζει πολύ γρήγορα, ίσως να μην ζήσει τις αυθόρμητες χαρές της ηλικίας του. Ίσως να μην έχει τον χρόνο ή την ανεμελιά να κάνει φίλους, να παίξει, να χαζέψει κοιτώντας τα σύννεφα, να χτίσει τις αναμνήσεις που κάποτε θα του κρατούν συντροφιά.
Κι αυτό συμβαίνει γιατί — ασυνείδητα — το παιδί προσπαθεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας. Αν πιστεύουμε ότι είναι πιο ώριμο, τότε πρέπει να αποδείξει ότι είχαμε δίκιο. Και σε αυτό το παιχνίδι, το παιδί ξεχνά ποιος είναι στ’ αλήθεια.
Όταν το παιδί φοβάται να είναι παιδί
Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να αρχίσει το παιδί να ντρέπεται για τα ίδια του τα λάθη. Να νιώθει ενοχές όταν συμπεριφέρεται… όπως ακριβώς θα έπρεπε να συμπεριφέρεται ένα παιδί. Κι αυτό οδηγεί σιγά-σιγά σε μια εσωτερική απομόνωση. Το παιδί μπορεί να μην ζητήσει βοήθεια όταν τη χρειάζεται, να μην εκφράσει τα συναισθήματά του, να φοβάται να παίξει, να γελάσει δυνατά, να είναι «ανόητο» – όπως όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να είναι.
Κι αν όλα αυτά σας φαίνονται βαριά, είναι γιατί πράγματι είναι. Όσο τρυφεροί κι αν είμαστε ως γονείς, πολλές φορές πέφτουμε στην παγίδα να βλέπουμε το παιδί μας σαν έναν μικρό ενήλικα, κυρίως όταν μας διευκολύνει αυτό. Όταν το παιδί δείχνει ότι μπορεί να βοηθήσει, όταν δείχνει κατανόηση, όταν «τα καταφέρνει». Αλλά δεν είναι αυτός ο ρόλος του.
Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς
Αντί να επιβραβεύουμε την «ωριμότητα», μπορούμε να επικεντρωθούμε σε άλλες αρετές: την καλοσύνη, τη φαντασία, τη χαρά του παιχνιδιού, την προσπάθεια. Να θυμίζουμε στο παιδί μας ότι είναι απολύτως εντάξει να κάνει λάθη, να ξεχνάει, να ζητάει βοήθεια. Ότι δεν χρειάζεται να αποδεικνύει τίποτα σε κανέναν.
Και αν εμείς μεγαλώσαμε με την αίσθηση πως έπρεπε να είμαστε πάντα οι «ώριμοι», τώρα είναι η στιγμή να φροντίσουμε εκείνο το μικρό παιδί μέσα μας. Να του δώσουμε κι εκείνου χώρο να παίξει. Γιατί το να μαθαίνεις πώς να είσαι παιδί, είναι μερικές φορές το πιο σημαντικό μάθημα από όλα.
Ας αφήσουμε, λοιπόν, τα παιδιά μας να είναι παιδιά. Να έχουν την πολυτέλεια της αθωότητας, της ανεμελιάς, της ξεγνοιασιάς. Γιατί αυτός είναι ο πραγματικός θησαυρός της ηλικίας τους!
Πηγή:mama365.gr
