Το Εμβρυϊκό Αλκοολικό Σύνδρομο είναι μια διαταραχή που μπορεί να συμβεί στο έμβρυο όταν μια έγκυος γυναίκα καταναλώνει αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και περιλαμβάνει ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα ανάπτυξης.
Μια έγκυος γυναίκα που πίνει οποιαδήποτε ποσότητα αλκοόλ βρίσκεται σε κίνδυνο να αποκτήσει παιδί με εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο.
Συμπτώματα και σημεία
Ένα μωρό με Εμβρυϊκό Αλκοολικό Σύνδρομο μπορεί να έχει τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Καρδιακές ανωμαλίες
- Χαμηλό βάρος γέννησης
- Μικρή περίμετρο κεφαλής
- Αδυναμία ανάπτυξης
- Καθυστέρηση στην ανάπτυξη
- Δυσλειτουργία οργάνων
- Ανωμαλίες στην διαμόρφωση του προσώπου όπως:
-Μικρά μάτια με στενή σχισμή
-Μικρό κεφάλι
-Ευρεία, επίπεδη ρινική γέφυρα
-Πρόσωπο με έλλειψη της εντομής ανάμεσα στο χείλος και τη μύτη
-Μικρογναθισμό, που σχετίζεται με υποπλασία της κάτω γνάθου
- Επιληψία
- Ανεπαρκής συντονισμός/ λεπτές κινητικές ικανότητες
- Eλλειψη δεξιοτήτων κοινωνικοποίησης, όπως δυσκολία στο να ξεκινήσει ή να διατηρήσει φιλίες και να ανήκει σε ομάδα
- Νοητική καθυστέρηση, η οποία μπορεί να είναι η αιτία για Δείκτη Νοημοσύνης χαμηλότερο του 79 στην ηλικία των 7 ετών.
- Μαθησιακές δυσκολίες, όπως η κακή μνήμη, η αδυναμία να κατανοήσει έννοιες όπως χρόνος και χρήμα, κακή κατανόηση της γλώσσας, αδυναμία στη λύση προβλημάτων.
- Προβλήματα συμπεριφοράς, όπως υπερδραστηριότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, κοινωνική απόσυρση, πείσμα, παρορμητικότητα και άγχος
Πόσο αλκοόλ είναι πράγματι πολύ;
Είναι σαφές ότι η κατάχρηση του αλκοόλ κατά την εγκυμοσύνη είναι επικίνδυνη, αλλά τί συμβαίνει με την περιστασιακή κατανάλωση; Πόσο αλκοόλ είναι πράγματι “πολύ” στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Δεν υπάρχουν ενδείξεις σχετικά με το πόση ποσότητα του αλκοόλ προκαλεί γενετικές ανωμαλίες. Κάθε οργανισμός επεξεργάζεται το αλκοόλ διαφορετικά. Άλλοι παράγοντες είναι η ηλικία της γυναίκας, η χρονική περίοδος και η ποσότητα του αλκοόλ, καθώς και αν η μητέρα καταναλώνει αλκοόλ χωρίς να έχει φάει. Επειδή το οινόπνευμα διαπερνά εύκολα τον πλακούντα και το έμβρυο δεν είναι εξοπλισμένο, όπως η μητέρα του για να μεταβολίζει το αλκοόλ, λαμβάνει μία υψηλή συγκέντρωση αλκοόλης, η οποία καθυστερεί να φύγει από το σύστημά του.
Οι μητέρες που πίνουν κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης βρίσκονται σε κίνδυνο να γεννήσουν παιδιά με τα πιο σοβαρά προβλήματα, επειδή στο διάστημα αυτό αναπτύσσεται ο εγκέφαλος. Οι συνδέσεις στον εγκεφάλου του εμβρύου δεν ολοκληρώνονται επαρκώς με την παρουσία αλκοόλ στον οργανισμό του. Πολλές γυναίκες όμως δεν γνωρίζουν ότι κυοφορούν σε αυτούς τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης τους.
Οι γυναίκες που απέχουν από το αλκοόλ στην αρχή της εγκυμοσύνης μπορεί να νομίζουν ότι η κατανάλωση του αλκοόλ δεν είναι επιβλαβής στους τελευταίους μήνες. Πρέπει να γνωρίζουν όμως, ότι μερικά από τα πιο πολύπλοκα στάδια ανάπτυξης του εγκεφάλου συμβαίνουν στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, μία περίοδο που το νευρικό σύστημα μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από το αλκοόλ. Ακόμη και η μέτρια ή ευκαιριακή κατανάλωση οινοπνεύματος, μπορεί να βλάψει σοβαρά την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του μωρού.
Η πρόληψη είναι η λύση
Το σύνδρομο εμβρυικού αλκοολισμού είναι κάτι το οποίο δεν θεραπεύεται . Εάν υπάρχουν οργανικές επιπτώσεις στην καρδιά ή στα νεφρά του παιδιού, τότε ίσως χρειαστούν χειρουργικές επεμβάσεις ή/και φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η μόνη αντιμετώπιση στο πρόβλημα είναι η πρόληψη, άρα η μη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Πηγές:
British Medical Association (2007) Fetal Alcohol Spectrum disorders: A guide for health professionals. British Medical Association, London.
Κώστας Δημητρίου/ Κλινικός Ψυχολόγος
BSc, MSc / 99 040 032 / https://www.facebook.com/DemetriouPsychologist/
