Ελάχιστοι θα μπορούσαν ν’ αρνηθούν ότι τα παιδιά τείνουν να μιμούνται όσα βλέπουν και όχι απαραίτητα όσα τους λέμε να κάνουν ως γονείς. Γι’ αυτό, στην περίπτωση της υγιεινής διατροφής, χρειάζεται πριν προσπαθήσουμε να διαμορφώσουμε υγιεινές διατροφικές συνήθειες στα παιδιά μας, είναι σημαντικό να καλλιεργήσουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι τις αντίστοιχες συμπεριφορές. Με το παράδειγμα και τη συνέπειά μας, τα παιδιά μαθαίνουν να αγαπούν το φαγητό που τα θρέφει και τα βοηθά να μεγαλώσουν σωστά.
Αυτό επισημαίνει και σε συνέντευξη της στο bebemou.com, η PhD Ερευνήτρια Ψυχολογίας Υγείας και Δημόσιας Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Κύπρου Δρ. Θεοδώρα Φτεροπουλλή, η οποία παρακάτω παρέχει χρήσιμες πρακτικές συμβουλές για σωστότερη υγιεινή διατροφή των παιδιών μας. Για το πώς, δηλαδή, εμείς οι γονείς, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι τα παιδιά μας τρέφονται σωστά και ισορροπημένα. Τονίζει επίσης, τη σημασία της πρόληψης και δίνει κατευθύνσεις για το πώς μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας στα παιδιά.
Τρώμε μαζί υγιεινά και λέμε «όχι» στην πίεση
Αρχικά, σύμφωνα με την Δρ. Φτεροπουλλή, χρειάζεται να καθόμαστε οικογενειακά και ν’ απολαμβάνουμε όλοι μαζί θρεπτικά γεύματα. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά ανταποκρίνονται πιο θετικά σε φαγητά που παρουσιάζονται με ευχάριστο και ενθαρρυντικό τρόπο. Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε την πίεση προς τα παιδιά σχετικά με το φαγητό. Αντί να τα αναγκάζουμε να δοκιμάσουν ή να καταναλώσουν κάτι, είναι καλό να τους προσφέρουμε ποικιλία από υγιεινές και ελκυστικές επιλογές, δίνοντάς τους την ελευθερία να επιλέξουν τι και πόσο θα φάνε. Παράλληλα, φροντίζουμε να υπάρχει πάντα εύκολη πρόσβαση σε θρεπτικά τρόφιμα στο σπίτι, ώστε τα παιδιά να μπορούν φυσικά και χωρίς καταναγκασμό να στραφούν σε υγιεινές επιλογές όταν πεινούν.
Βάζουμε όρια, ενθαρρύνουμε και δεν επιβραβεύουμε
Ως γονείς θα μπορούσαμε, επίσης, να θέσουμε όρια στις καθιστικές δραστηριότητες, όπως τηλεόραση και βιντεοπαιχνίδια, και να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να συμμετέχουν σε πιο ενεργητικές, ευχάριστες οικογενειακές ή ατομικές δραστηριότητες, όπως μια βόλτα μετά το δείπνο. Οι στιγμές αυτές μας βοηθούν να συνδεθούμε συναισθηματικά μαζί τους. Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνει η PhD Ερευνήτρια Ψυχολογίας Υγείας και Δημόσιας Υγείας, αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε το φαγητό ως μέσο τιμωρίας ή επιβράβευσης, επιλέγοντας αντί αυτού, επιβραβεύσεις με πραγματική σημασία. Μπορούμε, για παράδειγμα, να επαινέσουμε την υγιεινή συμπεριφορά, λέγοντας «μπράβο που δοκίμασες ένα νέο φαγητό σήμερα».
Εμπλέκουμε τα παιδιά μας σ’ αυτή τη διαδικασία
Στη διαδικασία αυτή, της προσπάθειας να προτρέψουμε τα παιδιά μας να τρώνε υγιεινά, χρειάζεται να εμπλακούν και αυτά. Για παράδειγμα, εμπλέκουμε, τα παιδιά στην προετοιμασία του φαγητού – από την επιλογή υγιεινών προϊόντων στο σούπερ μάρκετ μέχρι και τη διαδικασία του μαγειρέματος. Έτσι τα παιδιά, μαθαίνουν τη σημασία της σωστής διατροφής και αποκτούν δεξιότητες χρήσιμες για την ενήλικη ζωή. Ακόμη, συνδέουμε υγιεινές συμπεριφορές με καθημερινές συνήθειες, όπως μια βόλτα στη γειτονιά μετά το δείπνο ή ένα φρούτο μετά το σχολείο.
«Μακριά» από απαγορεύσεις, βάζοντας όρια
Η Δρ. Θεοδώρα Φτεροπουλλή, τονίζει ότι ως γονείς, μπορούμε να περάσουμε στα παιδιά μας από νωρίς την ιδέα ότι «ακούμε» το σώμα μας και σεβόμαστε τα μηνύματα πείνας και κορεσμού. Δεν τα πιέζουμε ποτέ – ούτε τα νήπια – να αδειάσουν το πιάτο τους, ακόμη κι αν μας προβληματίζει το βάρος τους. Θυμόμαστε την αρχή της «μοιρασμένης ευθύνης»: οι γονείς αποφασίζουν τι, πότε και πού θα φαγωθεί, ενώ το παιδί αποφασίζει πόσο και αν θα φάει από τα διαθέσιμα φαγητά. Έπειτα, δεν απαγορεύουμε απόλυτα κάποια τρόφιμα, αλλά τα περιορίζουμε με σαφή όρια και εξηγήσεις. Συμμετέχουμε μαζί με το παιδί στη θέσπιση αυτών των ορίων – για παράδειγμα: «Το όριο είναι ένα γλυκό την εβδομάδα. Ποια μέρα θα ήθελες να το απολαμβάνεις;»
Θετικά βήματα… μαζί
Είναι καλό, επίσης, στην όλη αυτή επίτευξη του στόχου μας, να εστιάζουμε στα θετικά βήματα και να ενθαρρύνουμε μια υγιή, τρυφερή σχέση του παιδιού με το σώμα του και τη διαφορετικότητα. Αποφεύγουμε θυμό, απειλές ή ντροπή σχετικά με το βάρος, το φαγητό ή τη σωματική άσκηση, γιατί αυτά πληγώνουν και δεν βοηθούν. Είναι σημαντικό να μην κρίνουμε το σώμα μας ή του παιδιού, δίνοντας το σωστό παράδειγμα και μιλώντας με σεβασμό και θετικότητα. Ουσιαστικά, χρειάζεται να δώσουμε το καλό παράδειγμα στα παιδιά με τον τρόπο που μιλάμε θετικά για το δικό μας σώμα, καθώς και για το σώμα των άλλων. Συγχρόνως, πρέπει να διατηρούμε σταθερή ρουτίνα ύπνου από νωρίς, δείχνοντας στα παιδιά τη σημασία της για την υγεία και την καθημερινότητά τους, όπως είναι για παράδειγμα, συγκεκριμένη ώρα και περιορισμός οθόνων πριν τον ύπνο.
Ζητάμε τη βοήθεια των ειδικών και ενημερωνόμαστε σωστά
Ως γονείς, όπως τονίζει η PhD Ερευνήτρια Ψυχολογίας Υγείας και Δημόσιας Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Κύπρου, Δρ. Θεοδώρα Φτεροπουλλή, μπορούμε να στηρίζουμε και να καθοδηγούμε τα παιδιά μας με αγάπη, αντί να επιβάλλουμε αυστηρούς κανόνες. Μπορούμε να συνεργαζόμαστε με ειδικούς για σωστή ενημέρωση και υποστήριξη και να θυμόμαστε ότι η παιδική παχυσαρκία επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως γονίδια και το περιβάλλον γύρω μας, όπως και από τις γενικότερες συστημικές υποδομές μιας χώρας (π.χ. κυβερνητικές πρωτοβουλίες, καμπάνιες και νομοθεσίες, σχολικό περιβάλλον, χώροι πρασίνου, παιχνιδιού και εξάσκησης, ευκαιρίες για συμμετοχή σε αθλήματα κ.ο.κ.) που, όπως αναφέρει η Δρ. Φτεροπουλλή, δεν είναι εξ’ ολοκλήρου στο χέρι μας. Έτσι, είναι σημαντικό ως γονείς να μην φοβόμαστε να απαιτούμε και να μαχόμαστε για πιο υγιή περιβάλλοντα για τα παιδιά μας.
Κλείνοντας και συνοψίζοντας, η Δρ. Φτεροπουλλή, τονίζει ότι μερικές φορές νιώθουμε ότι πρέπει να κάνουμε πολλά περισσότερα από όσα μπορούμε. Προτείνει, ως γονείς, να επικεντρωθούμε στο να κάνουμε το καλύτερο δυνατό, καθώς και οι μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά! Άλλωστε, στο τέλος, η πρόοδος δεν μετριέται από το πόσα καταφέρνουμε να κάνουμε, αλλά από την προσπάθεια που καταβάλλουμε καθημερινά. Δεν είναι αυτό που λέμε… «κάθε μικρό βήμα μετράει και κάθε προσπάθεια φέρνει πιο κοντά το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα»;
Γράφει η Χριστίνα Γεωργίου | Θερμές ευχαριστίες στην PhD Ερευνήτρια Ψυχολογίας Υγείας και Δημόσιας Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Κύπρου για τις χρήσιμες συμβουλές της.
