Με αφορμή την 18η Φεβρουαρίου, παγκόσμια ημέρα της μπαταρίας, ένα από τα πιο συνηθισμένα υλικά προς ανακύκλωση, η συζήτηση στρέφεται στη σημασία της ανακύκλωσης. Δεν αφορά μόνο τις μπαταρίες, αλλά και τη διαμόρφωση μιας γενικότερης οικολογικής συνείδησης στα παιδιά από μικρή ηλικία
Όλοι έχουμε ακούσει φράσεις όπως “Η ανακύκλωση σώζει τον πλανήτη” και “Ο πλανήτης είναι το σπίτι μας”, και όλοι ξέρουμε πόσο σημαντικό είναι να διαχειριζόμαστε υπεύθυνα τα απορρίμματα μας. Ωστόσο, ένα σημαντικό ερώτημα που απασχολεί τους γονείς είναι το πώς μπορούν να εμφυσήσουν στα παιδιά τους τη σημασία της ανακύκλωσης, ώστε να γίνει φυσικό μέρος της ζωής τους. Μπορούν τα παιδιά να κατανοήσουν τη σημασία της ανακύκλωσης από μικρή ηλικία; Και αν ναι, πώς μπορούμε ως γονείς να τα βοηθήσουμε να γίνουν περιβαλλοντικά συνειδητοί πολίτες;
Σε αυτό το άρθρο θα εξερευνήσουμε, βασιζόμενοι πάντα σε επιστημονικά δεδομένα, πώς μπορούμε ως γονείς να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να γίνουν μικροί πρεσβευτές της ανακύκλωσης, μαθαίνοντας από νωρίς να προστατεύουν το περιβάλλον. Εξάλλου, αν δεν φροντίσουμε εμείς τον πλανήτη μας, ποιος θα το κάνει;
Γιατί είναι σημαντικό να μάθουμε στα παιδιά μας την ανακύκλωση;
Πριν προχωρήσουμε στο «πώς», πρέπει για μια στιγμή να αναρωτηθούμε «γιατί» είναι καλό τα μάθουμε στα παιδιά μας να ανακυκλώνουν. Η ανακύκλωση δεν είναι απλώς μια πράξη ευθύνης προς τον πλανήτη. Είναι μια συνήθεια που διδάσκει στα παιδιά την αξία της φροντίδας, της εκτίμησης και της αγάπης για το περιβάλλον γύρω τους. Η καλλιέργεια μιας οικολογικής συνείδησης από νωρίς είναι μια επένδυση για τη μελλοντική τους στάση απέναντι στο περιβάλλον και την κοινωνία. Επιπλέον, η ίδια η διαδικασία εκμάθησης μπορεί να αποτελέσει μέσον διασκεδαστικής και εκπαιδευτικής ψυχαγωγίας.
Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι που κάνουν τη διαδικασία της ανακύκλωσης πιο κατανοητή και αποτελεσματική για τα παιδιά. Ας δούμε τους σημαντικότερους.
Συμβολική Κατηγοριοποίηση και Διαχωρισμός Απορριμμάτων
Έρευνες δείχνουν ότι η εκπαίδευση μέσω οπτικών ερεθισμάτων και δραστηριοτήτων ταξινόμησης βοηθάει τα παιδιά να αφομοιώσουν πιο αποτελεσματικά τη διαδικασία της ανακύκλωσης από την απλή προφορική νουθεσία. Η μέθοδος «Οδηγίας Βάσει Ισοδυναμίας» (Equivalence-Based Instruction) διδάσκει στα παιδιά να κατηγοριοποιούν σωστά τα απορρίμματα χρησιμοποιώντας σύμβολα, ετικέτες και πραγματικές εμπειρίες (Bolanos et al., 2020).
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Πολύ απλά τοποθετούμε στους κάδους στο σπίτι μας εικόνες οι οποίες θα αντιστοιχούν στην εκάστοτε κατηγορία απορριμμάτων. Εφόσον στην Ελλάδα οι κατηγορίες δεν είναι πολλές, μπορούμε να έχουμε ένα σύμβολο για τα γενικά απορρίμματα (πράσινοι κάδοι), ένα για τα ανακυκλώσιμα υλικά (μπλε κάδοι), ένα για τις οικιακές μπαταρίες (κάδοι ΑΦΗΣ), και όποιες επιπλέον υπηρεσίες ανακύκλωσης προσφέρει ο δήμος σας, όπως οργανικά απορρίμματα ή ανακύκλωση χαρτονιού.
Αυτή η φαινομενικά πολύ απλή πράξη έχει την δυνατότητα να συμβάλει σημαντικά στην καλλιέργεια μιας ανακυκλωτικής αντίληψης και παιδείας στα παιδιά μας.
Ο Ρόλος του Παραμυθιού και του Storytelling
Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η χρήση της δραματοποιημένης αφήγησης (storytelling) αποτελεί έναν από τους πλέον αποτελεσματικούς τρόπους διαμόρφωσης θετικών συνηθειών στα παιδιά, μια από τις οποίες είναι πάντα και η ανακύκλωση. Μέσω των ιστοριών και των δραματικών αναπαραστάσεων, τα παιδιά συνδέονται συναισθηματικά με την σημασία της ανακύκλωσης και αναπτύσσουν κριτική σκέψη για περιβαλλοντικά ζητήματα. (Siu et al., 2019).
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Μεριμνούμε ότι το ψυχαγωγικό υλικό που καταναλώνει το παιδί μας συμπεριλαμβάνει και υλικό που ευαισθητοποιεί περιβαλλοντικά. Με άλλα λόγια αναζητούμε παιδικά βιβλία με θέμα την ανακύκλωση και εκπαιδευτικό οπτικοακουστικό υλικό που ενισχύει την συνήθεια της ανακύκλωσης
Η Κινητοποίηση του Νηπιαγωγείου και του Σχολείου
Το νηπιαγωγείο και το σχολείο διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην καλλιέργεια μιας κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνης συμπεριφοράς στα παιδιά μας, αφού είναι χώροι όπου τα παιδιά περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι οι οργανωμένες σχολικές πρωτοβουλίες για την ανακύκλωση έχουν σημαντική επίδραση στη συμπεριφορά των παιδιών και στην περιβαλλοντική τους ευαισθητοποίηση (Šorytė & Pakalniškienė, 2021).
Τι μπορούμε να κάνουμε:
Ενημερωνόμαστε για τις περιβαλλοντικές δράσεις του σχολείου και ενθαρρύνουμε το παιδί μας να συμμετέχει σε αυτές
Ενδιαφερόμαστε και συζητάμε μαζί του για τα όσα μαθαίνει στο σχολείο σχετικά με την ανακύκλωση και βοηθάμε όπως μπορούμε να εφαρμόσει τις γνώσεις του και στο σπίτι
Προτείνουμε νέες δράσεις στην εκπαιδευτική κοινότητα, όπως διαγωνισμούς ανακύκλωσης ανά τάξη, εκδρομές σε κέντρα ανακύκλωσης ή δημιουργία κομποστοποιητών στις σχολικές αυλές. Κάποια σχολεία ήδη συμμετέχουν σε διαγωνισμούς όπως είναι η σχολική επιβράβευση της ΑΦΗΣ η οποία προτρέπει τους μαθητές να ανακυκλώνουν τις μπαταρίες τους και να κερδίζουν δώρα
- Επιρροή του Γονέα στην Οικολογική Παιδεία
Όπως συμβαίνει με κάθε συνήθεια, η ανακύκλωση ξεκινά από το οικογενειακό περιβάλλον. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά δεν ανακυκλώνουν απλώς επειδή γνωρίζουν τη σημασία της, αλλά κυρίως επειδή βλέπουν τους γονείς τους να το κάνουν και έτσι το μιμούνται (Šorytė & Pakalniškienė, 2021). Όταν οι γονείς ανακυκλώνουν συστηματικά και δίνουν το καλό παράδειγμα, τα παιδιά αφομοιώνουν την συνήθεια αυτή χωρίς καν να το συνειδητοποιούν. Αντιθέτως, αν χαθεί αυτή η ευκαιρία, το παιδί μας μπορεί να μην αποκτήσει ποτέ την ανακύκλωση ως φυσική δια βίου συνήθεια.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
- Δείχνουμε στα παιδιά μας ότι η ανακύκλωση είναι μέρος της καθημερινής ζωής, φροντίζοντας να την εφαρμόζουμε κι εμείς οι ίδιοι
- Μιλάμε για την ανακύκλωση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Για παράδειγμα, όταν είμαστε έτοιμοι να πετάξουμε μια χρησιμοποιημένη μπαταρία, μπορούμε να ρωτήσουμε το παιδί μας: “Πού πρέπει να το πετάξουμε αυτό;”
- Κάνουμε την ανακύκλωση οικογενειακή υπόθεση. Βάζουμε στόχο να ανακυκλώνουμε όσο το δυνατόν περισσότερα υλικά και ενθαρρύνουμε το παιδί μας να γίνει άλλος ενας “υπεύθυνος ανακύκλωσης” της οικογένειάς μας
Πηγή:imommy.gr
