Η νοημοσύνη και η μακροζωία μπορεί να είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, για τα παιδιά και για τους γονείς τους.
Οι ίδιοι γενετικοί παράγοντες που κάνουν ένα παιδί να αποδίδει καλύτερα στα τεστ νοημοσύνης φαίνεται πως συνδέονται και με το πόσο ζουν οι γονείς του. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης που ανέλυσε γενετικά δεδομένα από σχεδόν 400.000 ανθρώπους, υποδεικνύοντας ότι η νοημοσύνη και η μακροζωία δεν σχετίζονται μόνο με τον τρόπο ζωής, αλλά έχουν και κοινές βιολογικές ρίζες.
Από τα παιδιά… στους γονείς
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου μελέτησαν γενετικά δεδομένα από 12.441 παιδιά που συμμετείχαν σε τεστ γνωστικών δεξιοτήτων και τα συνέκριναν με το προσδόκιμο ζωής 389.166 γονέων. Διαπίστωσαν ότι περίπου το ένα τρίτο των γονιδιακών παραγόντων που επηρεάζουν τη νοημοσύνη στην παιδική ηλικία επικαλύπτονται με εκείνους που επηρεάζουν τη μακροζωία.
Με απλά λόγια, οι γονείς μεταβιβάζουν στα παιδιά τους γονίδια που καθορίζουν όχι μόνο πόσο καλά θα αποδίδουν σε τεστ σκέψης, αλλά και γονίδια που σχετίζονται με το πόσο ζουν οι ίδιοι. Δεν σημαίνει, φυσικά, ότι «τα έξυπνα παιδιά κάνουν τους γονείς τους να ζουν περισσότερο». Αντίθετα, ορισμένα γονίδια φαίνεται να επηρεάζουν και τις δύο ιδιότητες ταυτόχρονα.
Η γενετική βάση μιας γνωστής συσχέτισης
Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι τα άτομα με υψηλότερες επιδόσεις στα τεστ νοημοσύνης τείνουν να ζουν περισσότερα και υγιέστερα χρόνια. Όμως το γιατί παρέμενε ασαφές. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Genomic Psychiatry, προσθέτει το κομμάτι του DNA στο παζλ: τουλάχιστον ένα μέρος αυτής της σχέσης φαίνεται να εξηγείται από κοινή γενετική βάση.
Για να αποκλείσουν την πιθανότητα ότι η υγεία στη μέση ηλικία επηρεάζει τόσο τις επιδόσεις όσο και το προσδόκιμο ζωής, οι ερευνητές εστίασαν σε τεστ που έγιναν στην παιδική ηλικία, πολύ πριν εμφανιστούν τα περισσότερα προβλήματα υγείας. Έτσι, η συσχέτιση που βρέθηκε αφορά καθαρά την κοινή γενετική καταγωγή και όχι μεταγενέστερους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Τα δεδομένα συμφωνούν
Η νέα μελέτη ευθυγραμμίζεται με πλήθος ερευνών από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία, το Ισραήλ και τη Σουηδία, που παρακολούθησαν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους για δεκαετίες. Μια μετα-ανάλυση 16 μελετών με δείγμα πάνω από 1 εκατομμύριο άτομα έδειξε ότι, για κάθε τυπική απόκλιση αύξησης στη βαθμολογία ενός τεστ νοημοσύνης στην παιδική ηλικία, ο κίνδυνος θνησιμότητας μειώνεται κατά 24% κατά μέσο όρο. Το αποτέλεσμα παρέμενε ισχυρό ακόμη και όταν λαμβάνονταν υπόψη κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες.
Τι δεν γνωρίζουμε ακόμη
Παρότι τα νέα δεδομένα ενισχύουν την ιδέα μιας κοινής γενετικής βάσης, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η μακροζωία δεν εξαρτάται μόνο από τα γονίδια. Ο τρόπος ζωής, η πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και, φυσικά, η τύχη, παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Επιπλέον, η ανάλυση δεν εντόπισε ποια συγκεκριμένα γονίδια ευθύνονται για αυτή τη διπλή επίδραση. Μελλοντικές μελέτες θα χρειαστεί να αποκαλύψουν τους ακριβείς βιολογικούς μηχανισμούς.
Μια σχέση που ξεκινά νωρίς και διαρκεί μια ζωή
Η έρευνα δείχνει ότι η σχέση μεταξύ νοημοσύνης και μακροζωίας ξεκινά από νωρίς, πολύ πριν επηρεαστεί ο οργανισμός από τις συνθήκες της ενήλικης ζωής. Τα ίδια γονίδια που βοηθούν ένα παιδί να σκέφτεται πιο καθαρά, φαίνεται πως δίνουν και στους γονείς του ένα ελαφρύ «γενετικό προβάδισμα» στη διάρκεια της ζωής.
Πηγή:imommy.gr
