Κατάχρηση οθονών: 7 στα 10 παιδιά θα έχουν μυωπία ως το 2050

Σύμφωνα με το άρθρο του Iatronet, το 70% των παιδιών στην Ευρώπη το 2050 θα έχουν μυωπία και σε αυτό θα έχει καθοριστική συμβολή η υπερβολική χρήση ηλεκτρονικών οθονών.

Η πρόβλεψη διατυπώθηκε από τον οφθαλμίατρο – παιδοφθαλμίατρο, πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Νικόλαο Νίτσα, στη διάρκεια του δεύτερου επιστημονικού τραπεζιού συζήτησης του ΙΣΘ στο πλαίσιο της παρουσίας του στην 89^η ΔΕΘ.

Στη διάρκεια της εκδήλωσης ειδικοί επιστήμονες αναφέρθηκαν και στην επίδραση της κατάχρησης των οθονών στη νευροανάπτυξη των παιδιών, αλλά και στην ψυχολογία τους, ενώ έδωσαν χρηστικές συμβουλές για τον περιορισμό του φαινομένου της σύγχρονης ψηφιακής εποχής.

«Πείτε κάτι για τα κινητά και τα τάμπλετς», είναι η μόνιμη φράση που ακούν οι παιδοοφθαλμίατροι από γονείς παιδιών. Το ερώτημα πόση ώρα χρήσης επιτρέπεται είναι ένα ερώτημα πανικού, καθώς ο εθισμός καθημερινά γίνεται μεγαλύτερος, παρατήρησε ο κ. Νίτσας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι επιπτώσεις εξαιτίας της θέασης των ηλεκτρονικών συσκευών μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

• Η ψηφιακή οφθαλμική κόπωση, η οποία έχει να κάνει με συμπτώματα από τη θέαση των συσκευών, και αυτό δεν αφορά μόνο τα παιδιά και τους εφήβους, αλλά και τους ενήλικες.
• Η άμεση συσχέτιση που υπάρχει με την ανάπτυξη της μυωπίας από την συνεχή κοντινή προσήλωση σε ένα αντικείμενο (κινητό, τάμπλετ, ή ακόμα και ένα βιβλίο).

«Δυστυχώς, η πρόβλεψη για την Ευρώπη το 2050 είναι να έχει 70% μυωπικά παιδιά. Δεν έχει αλλάξει το γονιδίωμά μας, η μυωπία είναι μια πάθηση που εξαρτάται από τα γονίδιά μας, αλλά όχι μόνο. Εξαρτάται και από τον τρόπο ζωής», παρατήρησε.

Η απόσταση θέασης κατά τη χρήση έχει μεγάλη σημασία ως μέτρο προστασίας, όσο και τα συχνά διαλείμματα. «Με την οθόνη μειώνονται οι βλεφαρισμοί από 20 σε 8 το λεπτό. Το μάτι αποκτά μια ευαισθησία, μια ξηρότητα, έχουμε τσούξιμο και δακρύροια, πολλές φορές και πόνο. Χρειάζεται τουλάχιστον ανά 30 λεπτά ένα διάλειμμα», σημείωσε ο κ. Νίτσας, προσθέτοντας πως για τους ενήλικες ισχύει ο κανόνας 20-20-20: κάθε 20 λεπτά να βλέπουμε για 20 δευτερόλεπτα ένα αντικείμενο που βρίσκεται σε απόσταση 20 ποδιών (περίπου 6 μέτρων)

Όπως είπε ο πρόεδρος του ΙΣΘ, οι γιατροί έχουν στα χέρια τους όπλα για την αντιμετώπιση της ανάπτυξης μυωπίας, όταν αυτή δεν έχει γονιδιακή αιτιολογία:

• Ειδικά γυαλιά, τα οποία συστήνονται και ήδη είναι διαθέσιμα στο ελληνικό εμπόριο.
• Πήρε άδεια από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ένα σκεύασμα διαλυμένης ατροπίνης, που έχει βρεθεί ότι περιορίζει την ανάπτυξη μυωπίας.
• Ειδικοί φακοί επαφής που πιέζουν το μάτι και έχουμε περιορισμό της αύξησης της μυωπίας.

Τα όρια χρήσης οθονών και η πραγματικότητα

Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η έκθεση σε οθόνες πρέπει να είναι:

• Μηδενική για τα βρέφη και τα παιδιά ως 2 ετών, πλην της βιντεοκλήσης με γονέα ή φροντιστή, όταν είναι απαραίτητο.
• Ως 1 ώρα την ημέρα για παιδιά από 2 ως 5 ετών, κυρίως για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
• Ως 2 ώρες την ημέρα για παιδιά 6 ως 12 ετών.
• Ως 3 ώρες για εφήβους 13 ως 18 ετών.

«Δυστυχώς όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι», ανέφερε η Ευτέρπη Παυλίδου, MD, MSc, Ph.D παιδίατρος – παιδονευρολόγος επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής στο Τμήμα Λογοθεραπείας του Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και Ταμίας της Ελληνικής Παιδονευρολογικής Εταιρείας. Όπως είπε, στην πραγματικότητα σήμερα

• Το 40% ως 60% των βρεφών και μικρών παιδιών ως 2 3τών χρησιμοποιούν οθόνη για τουλάχιστον 30 ως 60 λεπτά.
• Τα παιδιά 2 ως 6 ετών κάνουν χρήση για 4-6 ώρες.
• Στις ηλικίες 6 με 12 η χρήση ανεβαίνει και στις 7-8 ώρες.
• Στους άνω των 13 ετών μπορεί να εκτοξευτεί και στις 10 ώρες.

Πτυχιακή μελέτη στο Τμήμα Λογοθεραπείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων έδειξε πως η χρήση οθονών επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ύπνου και τη νευροεξέλιξη παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού και παιδιών με διάσπαση προσοχής. Θα ακολουθήσει διδακτορική διατριβή για το ίδιο θέμα με μεγαλύτερο δείγμα παιδιών. Παράλληλα, στο στάδιο στατιστικής επεξεργασίας βρίσκεται πτυχιακή εργασία για την κατάχρηση σε όψιμους εφήβους, για την οποία χρησιμοποιήθηκαν εθελοντικά φοιτητές του Τμήματος. «Θα δούμε τη συσχέτιση όχι μόνο με την ποιότητα του ύπνου, αλλά και με την ακαδημαϊκή τους πορεία», σημείωσε η κ. Παυλίδου.

Σύμφωνα με την ίδια, η υπερβολική χρήση οθόνης επηρεάζει επίσης την έναρξη του λόγου και της ομιλίας των παιδιών, καθώς δεν έχουν διάλογο και αλληλεπίδραση με συνομηλίκους ή με τον γονέα – φροντιστή. «Ο δεύτερος λόγος είναι η αισθητηριακή υπερδιέγερση. Η εναλλαγή χρωμάτων και εικόνων επηρεάζει τη νευροανάπτυξη των βρεφών. Έχει βρεθεί από μελέτες ότι εμποδίζει την συνδεσιμότητα μεταξύ των νευρώνων, τη συναπτογένεση», ανέφερε.

Τα κορίτσια παίρνουν τα σκήπτρα

Στις πρώτες φάσεις του φαινομένου, ο εθισμός παιδιών με τις ψηφιακές οθόνες αφορούσε κυρίως το διαδικτυακό παιχνίδι και συνήθως νέα αγόρια που ασχολούνταν με αυτό επί πολλές ώρες την ημέρα. Όπως παρατήρησε ο δρ Γεώργιος Φλώρος επίκουρος καθηγητής Ψυχιατρικής ΑΠΘ στη Β’ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική του ΑΠΘ, η εικόνα αυτή έχει αλλάξει. «Σήμερα, με τα κοινωνικά δίκτυα να έχουν μπει στις ζωές όλων μας, αυτά είναι ο πρώτος χώρος που θα δούμε φαινόμενα υπερβολικής χρήσης, με τα κορίτσια πλέον να παίρνουν τα σκήπτρα, με την έννοια της επέκτασης της κοινωνικότητάς τους», ανέφερε, προσθέτοντας ότι η τάση αυτή ενέχει τον κίνδυνο να ξεφύγει και να ξεπεράσει κάθε όριο, σε βάρος άλλων δραστηριοτήτων.

«Βλέπουμε πολύ μεγάλα προβλήματα με νέα κορίτσια στα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία εστιάζονται στην εικόνα του σώματός τους, σε μηνύματα που λαμβάνουν για το πώς πρέπει να είναι ή να φέρονται, μια αρνητική καθοδήγηση στην εικόνα και την αυτοεκτίμησή τους», σημείωσε.

Παράλληλα, παραμένει ενεργό το κομμάτι του διαδικτυακού παιχνιδιού, το οποίο πλέον απευθύνεται και στα κορίτσια, ενώ έχει εισέλθει και αυτό των εύκολων και φθηνών διαδικτυακών αγορών από την Κίνα, που οδηγούν σε έναν ιδιότυπο εθισμό στον καταναλωτισμό.

Σύμφωνα με τον κ. Φλώρο, η Ελλάδα ήταν πάντα ψηλά συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρώπης στον εθισμό. «Υποθέτουμε ότι ένα 10% – 15% των εφήβων μπορεί να έχουν στοιχεία εθισμού», είπε, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην ευθύνη των γονέων. «Έρχονται γονείς που μας λένε “πάρτε το παιδί και βάλτε του εσείς όρια”. Δηλαδή αν σου πει το παιδί δώσε το κλειδί της μηχανής να πάω μια βόλτα, θα το δώσεις; Γιατί εκεί είναι εύκολο να βάλεις όριο και είναι δύσκολο στην οθόνη;», διερωτήθηκε.

Πηγή:mama365.gr