Για πρώτη φορά στην ιατρική δίνεται η ευχέρεια για συγκεκριμένες ποσοτικές μετρήσεις σχετικά με ένα πλήθος παραμέτρων που επηρεάζουν την αναγνωστική ικανότητα ενός ατόμου. Νιώθουμε ιδιαίτερα υπερήφανοι για αυτό το επίτευγμα για πολλούς λόγους, όπως για παράδειγμα επειδή προέρχεται κυρίως από Έλληνες επιστήμονες αλλά ειδικότερα επειδή είναι πραγματικά ένα πρωτοποριακό εργαλείο.
Η μέθοδος διάγνωσης της δυσλεξίας R.A.D.A.R. (Rapid Assessment for Dyslexia and Abnormalities in Reading – Τάχιστη Αξιολόγηση Δυσλεξίας & Ανωμαλιών της Ανάγνωσης) προέκυψε από την προσωπική βιωματική, μάλλον επώδυνη, εμπειρία μου όταν παρατήρησα κάποια χρόνια πριν ότι ο γιος μου, 13 ετών τότε, είχε σημαντικές δυσκολίες στο καθημερινό διάβασμα των μαθημάτων του, ενώ είχε τεκμηριωμένο IQ 135. Αν και σήμερα ο Μηνάς είναι 22 ετών και φοιτητής Ιατρικής, τόσο ο ίδιος όσο και συνολικά ως οικογένεια, αντιμετωπίσαμε διαρκείς δυσκολίες για την επίτευξη απλών στόχων λόγω της δυσλεξίας, η οποία διεγνώσθη αρκετά αργά. Στην προσπάθειά μου να βρω την κατάλληλη βοήθεια για τον γιο μου, διαπίστωσα ότι οι μέχρι τότε εφαρμοζόμενες διαγνωστικές μέθοδοι ήταν σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικές, υπό τη λογική ότι επηρεάζονται από τον ανθρώπινο παράγοντα. Σκέφτηκα, λοιπόν, πώς θα μπορούσε να αλλάξει το προ-διαγνωστικό, διαγνωστικό και θεραπευτικό πεδίο των μαθησιακών δυσκολιών, αν υπήρχε μια προ-διαγνωστική τεχνική, πιο σύγχρονη και το βασικότερο, αντικειμενική.
Το R.A.D.A.R. είναι το αποτέλεσμα δεκαετούς έρευνας και κλινικής εμπειρίας μιας πολυεπιστημονικής ομάδας διαφόρων ειδικοτήτων (οφθαλμίατροι όπως εγώ, που είμαι και ο επικεφαλής, μαθηματικοί, νευρολόγοι, ειδικοί παιδαγωγοί, μηχανικοί πληροφορικής κλπ.). Η μέθοδος αξιολογεί την αναγνωστική επάρκεια κάποιου ατόμου. Πρόκειται για μία εξέταση εύκολη και γρήγορη, φιλική προς τον αναγνώστη και φυσικά καθόλου παρεμβατική μιας και το μόνο που πρέπει να κάνει το παιδί είναι να διαβάσει ένα κείμενο από μια οθόνη υπολογιστή. Με τη μέθοδο αυτήν είμαστε σε θέση να δούμε με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο το υπό εξέταση άτομο αποκωδικοποιεί το κείμενο και να έχουμε έτσι μια αποτίμηση της ευχέρειας ή της δυσκολίας που μπορεί να υπάρχει σε αυτόν τον τομέα.
Είναι σημαντικό να τονίσω ότι η μέθοδος R.A.D.A.R. δεν ήρθε για να αντικαταστήσει τους ειδικούς επιστήμονες του χώρου. Αποτελεί ένα επιπλέον εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει, προσφέροντας πληροφορίες τις οποίες έχουν στα χέρια τους για πρώτη φορά οι ειδικοί, και που θα είναι κρίσιμες για τη διάγνωση, αλλά και για τη σχεδίαση της όποιας πιθανής θεραπευτικής παρέμβασης. Με το RADAR μπορούμε να μάθουμε εάν ένα παιδί υπολείπεται ή όχι της αναγνωστικής ευχέρειας που θα έπρεπε να έχει με βάση την ηλικία του με τρόπο γρήγορο και αντικειμενικό. Μπορούμε έτσι να ψηφιοποιήσουμε την ανάγνωση και τις παθήσεις που σχετίζονται με αυτήν, όπως η δυσλεξία, και μέσω 25 αναπαράξιμων αριθμητικών παραμέτρων και γραφικών να περιγράψουμε πλήρως, με μοναδικό τρόπο, το «αναγνωστικό μονοπάτι» του κάθε παιδιού.
Φυσικά η έρευνα δεν σταματάει ποτέ και γίνεται παράλληλα με την εφαρμογή της μεθόδου, ώστε να γίνεται όλο και πιο αποτελεσματική και να αποκτά όλο και περισσότερες δυνατότητες.
Ιωάννης Ασλανίδης – Πρόεδρος του Ελληνικού Κολλεγίου Οφθαλμολογίας – Καθηγητής Πανεπιστημίου Weill – Cornell των ΗΠΑ και Πανεπιστημίου Wenzhou της Κίνας
