Για πολλούς από εμάς, η περίοδος των Χριστουγέννων φέρνει αναμνήσεις από την παιδική μας ηλικία, τότε που η μαγεία της γιορτής ήταν απλή και αυθόρμητη. Ως ενήλικες, όμως, αυτή η μαγεία συχνά δίνει τη θέση της σε συναισθήματα πίεσης, άγχους ή ακόμα και θλίψης. Η αντίληψη ότι τα Χριστούγεννα είναι η πιο ευτυχισμένη εποχή του χρόνου μπορεί να ενισχύσει συναισθήματα ανεπάρκειας ή μοναξιάς, ιδιαίτερα όταν η πραγματικότητα διαφέρει από τις προσδοκίες.
Οι Προκλήσεις της Εορταστικής Περιόδου
Η εορταστική περίοδος φέρνει μαζί της πολλούς ψυχολογικούς στρεσογόνους παράγοντες. Οικονομική πίεση, υπερφορτωμένα προγράμματα και κοινωνικές υποχρεώσεις, μπορούν να δημιουργήσουν μια αίσθηση εξουθένωσης. Οι γονείς, ειδικά, νιώθουν το βάρος της ικανοποίησης των προσδοκιών των παιδιών τους για δώρα και γιορτές. Τα παιδιά, επηρεασμένα από τη διαφήμιση και τις κοινωνικές εικόνες, συχνά ζητούν ακριβά δώρα, ενώ οι γονείς παλεύουν να βρουν μια ισορροπία μεταξύ της ικανοποίησης αυτών των επιθυμιών και της διαχείρισης του οικογενειακού προϋπολογισμού.
Παράλληλα, για όσους έχουν χάσει αγαπημένα πρόσωπα ή βρίσκονται σε κατάσταση απομόνωσης, τα Χριστούγεννα μπορούν να είναι μια επώδυνη υπενθύμιση της απουσίας και της μοναξιάς. Το «σύνδρομο της χριστουγεννιάτικης μελαγχολίας», όπως συχνά αποκαλείται, χαρακτηρίζεται από αισθήματα θλίψης, νοσταλγίας και απογοήτευσης, καθώς οι προσδοκίες για χαρά και συντροφικότητα συγκρούονται με τη σκληρή πραγματικότητα.
Οι οικογενειακές εντάσεις, οι αυξημένες ευθύνες και η πίεση για την τέλεια γιορτή επιδεινώνουν ακόμα περισσότερο την ψυχική επιβάρυνση, οδηγώντας πολλούς ανθρώπους σε συναισθηματική κόπωση ή και σε καταθλιπτικά επεισόδια.
Η Ψυχική Υγεία και τα Χριστούγεννα
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι γιορτές των Χριστουγέννων δεν βιώνονται με τον ίδιο τρόπο από όλους. Η ανάγκη για διαχείριση της θλίψης, του άγχους ή της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής (SAD) είναι απόλυτα φυσιολογική. Αντί να προσπαθούμε να ανταποκριθούμε σε ιδανικές εικόνες που προβάλλονται από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ή από τις παραδόσεις, μπορούμε να επιλέξουμε τρόπους που ταιριάζουν στις δικές μας ανάγκες και δυνατότητες δημιουργώντας παράλληλα τη δική μας εορταστική ενδοοικογενειακή κουλτούρα.
Πρακτικές Συμβουλές για τη Διαχείριση
Για την καλύτερη διαχείριση της εορταστικής πίεσης αλλά και της μελαγχολίας των γιορτών, είναι χρήσιμο να οργανώσουμε από νωρίς το πρόγραμμά μας και τα οικονομικά μας. Θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους, προτεραιότητες και προϋπολογισμούς, μπορούμε να μειώσουμε την ψυχολογική πίεση. Οι γονείς, ιδιαίτερα, μπορούν να εξηγήσουν στα παιδιά τη σημασία της προσφοράς και να ενθαρρύνουν την εκτίμηση ακόμα και μικρότερων ή χειροποίητων δώρων. Η θέσπιση ορίων στις απαιτήσεις των παιδιών δεν μειώνει τη μαγεία των Χριστουγέννων, αλλά βοηθά στην ενίσχυση της ουσιαστικής τους αξίας.
Η αναζήτηση υποστήριξης από φίλους, οικογένεια ή έναν ειδικό ψυχικής υγείας είναι επίσης κρίσιμη. Όταν νιώθουμε θλίψη ή μοναξιά, μια ειλικρινής συζήτηση μπορεί να λειτουργήσει ως πηγή ανακούφισης. Η αυτοφροντίδα, η συμμετοχή σε προσωπικές και κοινωνικές δραστηριότητες που μας γεμίζουν χαρά, όπως η εθελοντική εργασία, και η αποδοχή ότι δεν χρειάζεται να τα κάνουμε όλα τέλεια, μας βοηθούν να επανασυνδεθούμε με την αληθινή ουσία των Χριστουγέννων.
Χτίζοντας τη Δική μας Παράδοση
Ας θυμηθούμε ότι τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο για τα παιδιά. Είναι μια ευκαιρία για όλους μας να ξαναβρούμε τη χαρά στις μικρές στιγμές: το άρωμα των γλυκών, τη λάμψη των στολιδιών, την αγκαλιά ενός αγαπημένου προσώπου. Ας επιτρέψουμε στον εαυτό μας να βγει από την πίεση της τελειότητας και να απολαύσει την ουσία αυτής της περιόδου, με έμφαση στη σύνδεση, την προσφορά και την αγάπη.
Γράφει η:
Άνθια Θεοφίλου Χριστοδούλου (MSc)
Προσωποκεντρική Ψυχοθεραπεύτρια (ECP, ΠΣΨΘ)
Ψυχολόγος Υγείας (MSc)
ΠΣΨΘ Πλήρες Μέλος Παγκύπριου Συνδέσμου Ψυχοθεραπευτών
(Αρ. Μητρώου 016FMPAP-HE-F)
