Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σημειώσουμε νοερά είναι ότι ο αυτισμός και οι διαταραχές που ανήκουν στο αυτιστικό φάσμα δεν είναι μια σπάνια παιδική διαταραχή. Όπως σημειώνει σε άρθρο του ο Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής Στέλιος Μαντούδης «Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια επιδημιολογική έξαρση του αυτισμού. Μελέτες δείχνουν ότι 1 παιδί στις 150 γεννήσεις μπορεί να παρουσιάσει αυτισμό.»
Το δεύτερο σημείο στο οποίο οφείλουμε να σταθούμε ανοίγοντας τον φάκελο «αυτισμός» είναι το εξής: η έγκαιρη διάγνωση παίζει σημαντικότατο ρόλο στην εξέλιξη της αναπτυξιακής του πορείας. Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση, τόσο το καλύτερο.
Δεδομένων, λοιπόν, των παραπάνω -των αυξημένων πιθανοτήτων ένα οποιοδήποτε παιδί να παρουσιάσει συμπτώματα αυτισμού αλλά και της αυξημένης σημασίας της έγκαιρης διάγνωσης- είναι απαραίτητο όλοι οι γονείς μικρών παιδιών να γνωρίζουν τα προειδοποιητικά σημάδια -ή «ενδείξεις επιφυλακής» όπως τις ονομάζει η Παθολόγος Λόγου-Φωνής Τσουκαλά Μαρινέλλα- αυτισμού.
Η βασική τριάδα διαγνωστικών συμπτωμάτων
Σύμφωνα με τον Ειδικό Παιδαγωγό και συγγραφέα Φώτη Παπαναστασίου σε σχετικό δημοσίευμα στο site eidikospaidagogos.gr «Ο αυτισμός διαγιγνώσκεται συγκρίνοντας τις συμπεριφορές του ατόμου με τα συμπτώματα που περιγράφονται σε καταλόγους επίσημων διαγνωστικών κριτηρίων, όπως είναι το DSM-V (εγχειρίδιο διαγνωστικών κριτηρίων της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας) και το ICD-10 6 (εγχειρίδιο διαγνωστικών κριτηρίων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας). Και τα δύο διαγνωστικά συστήματα ορίζουν την ίδια τριάδα διαγνωστικών συμπτωμάτων για τα άτομα που βρίσκονται στο Φάσμα του Αυτισμού:
-Δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση
-Δυσκολίες στην επικοινωνία
-Στερεοτυπικές, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, δραστηριότητες και ενδιαφέροντα»
Προειδοποιητικά σημάδια αυτισμού στην πρώιμη παιδική ηλικία
3 μηνών κ.ε.
-Δεν ανταποκρίνεται σε έντονους θορύβους
-Δεν εστιάζει σε νέα πρόσωπα
-Δεν κοιτάζει τη μητέρα κατά τον θηλασμό
-Δεν παράγει ήχους
6-8 μηνών
-Δεν παράγει ήχους, δεν μιμείται φωνές
-Δεν χαμογελά (απουσία «κοινωνικού χαμόγελου») ούτε έχει ένθερμες αντιδράσεις στα παιχνίδια των γονιών
-Δεν έχει βλεμματική επαφή
-Δεν αντιδρά ενεργητικά σε οπτικά ερεθίσματα
-Αδιαφορία για τα αντικείμενα που βρίσκονται στο περιβάλλον του
-Μοιάζει να μην ακούει και δεν ανταποκρίνεται σε ήχους του περιβάλλοντός του
8-12 μηνών
-Δεν προσπαθεί να πιάσει/ φτάσει αντικείμενα που είναι μακριά του ή έφυγαν από κοντά του.
-Δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του
-Δεν γυρίζει το κεφάλι και τον κορμό προς τα ερεθίσματα
12-18 μηνών
-Δεν περιεργάζεται τα αντικείμενα, δεν μοιάζει να θέλει να πειραματιστεί μαζί τους
-Δεν προσπαθεί να εξερευνήσει το περιβάλλον του
-Δεν εστιάζει σε φωτογραφίες ή πρόσωπα ή αντικείμενα
-Δεν μιμείται κινήσεις/ πράξεις ενηλίκων
-Δεν δείχνει, δεν χαιρετάει, δεν χρησιμοποιεί χειρονομίες για να επικοινωνήσει
-Δεν προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή των ενηλίκων με φωνούλες ή σηκώνοντας προς το μέρος του τα χέρια του
-Δεν χρησιμοποιεί γκριμάτσες ή εκφράσεις έκπληξης
-Δεν μιμείται τον χαιρετισμό κουνώντας το χέρι
-Δεν λέει καμία λέξη μέχρι τους 16 μήνες
*Με πληροφορίες από: iatronet.gr, eidikospaidagogos.gr, proseggisi.gr, autism.org.uk
