Η πρώτη λέξη του μωρού σας είναι ένα συναρπαστικό ορόσημο, τόσο για το παιδί σας όσο και για εσάς. Ενώ περιμένετε με ανυπομονησία τις πρώτες λέξεις, φράσεις και προτάσεις του παιδιού σας, είναι δύσκολο να μην αισθάνεστε λίγο ανήσυχοι, ειδικά αν φαίνεται ότι άλλα παιδιά της ηλικίας του μίλησαν πριν από το δικό σας. Πότε, όμως, αρχίζουν να μιλούν τα μωρά; Γιατί το παιδί σας δεν μιλάει ακόμα; Αναπτύσσονται κανονικά; Κάνετε κάτι λάθος; Ας δούμε τι λέει η λογοθεραπεύτρια Leanne Sherred, MS, CCC-SLP και πρόεδρος και συνιδρυτής της Expressable, μιας διαδικτυακής πλατφόρμας λογοθεραπείας.
Ορόσημα γλωσσικής ανάπτυξης για μωρά 0 έως 3 μηνών
Φαίνεται ότι τα νεογέννητα και τα μικρά βρέφη δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να τρώνε, να κοιμούνται και να κάνουν κακά, αλλά η ανάπτυξη του λόγου και της γλώσσας αρχίζει στην πραγματικότητα την ημέρα που γεννιέται ένα παιδί, πολύ πριν ειπωθούν οι πρώτες λέξεις του μωρού, σημειώνει η Δρ. Leanne Sherred.
«Τα ορόσημα της μη λεκτικής επικοινωνίας, όπως η φλυαρία, οι χειρονομίες, το χαμόγελο, το κούνημα, ακόμη και η ανταπόκριση σε ήχους είναι όλα καλοί δείκτες για το πώς προχωρά ένα παιδί».
- Τα βρέφη πρέπει να παρουσιάζουν σημάδια ακοής, όπως να αναγνωρίζουν τη φωνή ενός οικείου ατόμου και να ανταποκρίνονται σε δυνατούς ήχους.
- Τα μωρά θα πρέπει επίσης να δοκιμάζουν τη φωνή τους με το κλάμα. Καθώς μεγαλώνουν, θα αρχίσουν να αντιδρούν σε διαφορετικούς τύπους ήχων και θα αυξάνουν την ποικιλία των ήχων που παράγουν, ειδικά όταν τους μιλούν.
Ορόσημα γλωσσικής ανάπτυξης για μωρά 3 έως 12 μηνών
Ο καλύτερος τρόπος για να ενθαρρύνετε την ανάπτυξη του λόγου και της γλώσσας σε αυτό το στάδιο είναι να περνάτε χρόνο μαζί του και να του μιλάτε. «Τα παιδιά μαθαίνουν τη γλώσσα αλληλεπιδρώντας με τον κόσμο γύρω τους – και κανείς δεν περνάει περισσότερο χρόνο μαζί τους απ’ ότι οι γονείς του», συμβουλεύει η ειδικός.
- Έως το 1 έτος, τα παιδιά θα πρέπει να παρουσιάζουν σημάδια απλών δεκτικών γλωσσικών δεξιοτήτων που περιλαμβάνουν την αναγνώριση απλών λέξεων για καθημερινά αντικείμενα, την αντίδραση στο όνομά τους, το να κοιτάζουν πού δείχνεις, να παίζουν απλά παιχνίδια και να παρακολουθούν σύντομες δραστηριότητες και ιστορίες.
- Τα παιδιά ηλικίας έως 1 έτους συχνά φωνάζουν επαναλαμβανόμενες συλλαβές όπως «μπαμπά» ή «μαμά» και χρησιμοποιούν χειρονομίες για να εκφράσουν αυτό που θέλουν. Επίσης, ίσως προσπαθήσουν να επαναλάβουν τα λόγια σας και να λένε μερικές λέξεις στο λεξιλόγιό τους μέχρι το τέλος του πρώτου έτους τους.
Η καθημερινή ρουτίνα που περιλαμβάνει παιχνίδι, ανάγνωση και τραγούδια, δημιουργήσουν ένα θετικό περιβάλλον για την ανάπτυξη της γλώσσας.
- Μέχρι να κλείσουν τα 2, τα παιδιά μπορούν να δείχνουν τα μέρη του σώματός τους όταν τους το ζητάτε, να απαντούν σε απλές οδηγίες και ερωτήσεις και να δείχνουν γνωστές εικόνες και αντικείμενα.
- Επίσης, σε αυτή την ηλικία αρχίζουν να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους, ειδικά μετά τους 18 μήνες. Είναι σύνηθες τα παιδιά να λένε περίπου 50 λέξεις μέχρι την ηλικία των 2 ετών. Θα αρχίσουν επίσης να χρησιμοποιούν φράσεις και ερωτήσεις δύο λέξεων και μπορεί να κάνουν ήχους ζώων.
Τι γίνεται αν το παιδί μου δεν μιλάει καθόλου ή όπως θα έπρεπε;
Πολλοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στο να μην ακολουθεί ένα παιδί τα παραπάνω γλωσσικά ορόσημα. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η απώλεια ενός αναπτυξιακού ορόσημου δεν υποδηλώνει απαραίτητα διαταραχή ομιλίας-γλώσσας. Ωστόσο, εάν υπάρχει καθυστέρηση, είναι απαραίτητο να μιλήσετε με τον παιδίατρό σας και έναν λογοθεραπευτή. Για τα παιδιά που μπορεί να έχουν όντως πρόβλημα, η έγκαιρη παρέμβαση είναι κρίσιμη, εξηγεί η Δρ. Shered.
Τι μπορώ να κάνω για να ενθαρρύνω την ανάπτυξη του λόγου;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους οι γονείς και οι φροντιστές μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ομιλίας του παιδιού σας.
- Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από την παρατήρηση και τη μίμηση. Προσπαθήστε να κοιτούν το πρόσωπό σας καθώς μιλάτε. Εστιάστε σε πρώιμους αναπτυσσόμενους ήχους όπως ντ, π, μπ και φωνήεντα.
- Τραγουδάτε τακτικά τραγούδια ή ρίμες με το παιδί σας και ενθαρρύνετέ το να συμμετάσχει στη διασκέδαση. «Τα παιδιά αγαπούν τη μουσική, ειδικά όταν περιλαμβάνει κίνηση και βοηθά στη διδασκαλία του ρυθμού της γλώσσας», λέει η γιατρός.
- Όταν το μικρό σας κάνει γκριμάτσες ή ήχους, ανταποκριθείτε σε αυτές μιμούμενοι απλούς ήχους ή κάνοντας μια απλή συνομιλία. Το παιδί σας θα μάθει ότι οι χειρονομίες και οι λέξεις δέχονται αντιδράσεις, πράγμα σημαντικό για τις πρώιμες δεξιότητες επικοινωνίας.
- Μιλάτε συνέχεια στο παιδί σας, περιγράφοντάς το τις καθημερινές σας συνήθειες και δραστηριότητες, όπως την αλλαγή πάνας, το τάισμα ή τα καθημερινά ψώνια.
- Αν το παιδί σας κλαίει για να επικοινωνήσει τα θέλω και τις ανάγκες του, θα αρχίζατε να κάνετε χειρονομίες ή να δείχνετε το αντικείμενο που επιθυμεί. Εάν κάνουν ήδη χειρονομίες αλλά δεν φωνάζουν, θα αρχίσετε να χρησιμοποιείτε μεμονωμένες λέξεις (όπως «ποτήρι»). Αν χρησιμοποιούν μεμονωμένες λέξεις, θα ξεκινούσατε να συνδυάζετε δύο λέξεις σε απλές φράσεις (όπως «χυμός παρακαλώ» ή «θέλω»).
- Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, χρησιμοποιήστε το εκάστοτε παιχνίδι για τον σκοπό που προορίζεται (όπως να μιλάτε σε ένα τηλέφωνο παιχνιδιού), βρείτε ευκαιρίες για εξάσκηση στους ήχους (λέγοντας «βρουμ» όταν παίζετε με ένα αυτοκίνητο ή «γαβ γαβ» όταν παίζετε με έναν σκύλο-παιχνίδι) και ακολουθήστε τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας».
- Διαβάστε στο παιδί σας. Η ανάγνωση είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ενθαρρύνετε τις πρώιμες δεξιότητες επικοινωνίας και αφήγησης, καθώς και μια υγιή δραστηριότητα δεσμού για εσάς και το παιδί σας, προτείνει η γιατρός.
Πηγή:mama365.gr