Η παιδίατρος απαντά: 11 σημαντικές ερωτήσεις για το βάρος των παιδιών

Απαντήσεις παιδιάτρου σε 11 κρίσιμα ερωτήματα για το παιδικό βάρος, τη σωστή ανάπτυξη, τη διατροφή και τον ρόλο της οικογένειας.

Καθ’ όλη τη διάρκεια ανάπτυξης του παιδιού, από τη νεογνική ηλικία μέχρι και την εφηβεία, το σωματικό βάρος αποτελεί ένα κρίσιμο παράγοντα ομαλής εξέλιξης. Η διατήρηση του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, αποτελεί ένα σύνθετο ζήτημα, που από τη μια πλευρά διαμορφώνεται ανάλογα και με την καθημερινότητα της οικογένειας, από την άλλη όμως σχετίζεται με τη σωματική υγεία και την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Ένα είναι σίγουρο ωστόσο, ότι δεν πρέπει να θεωρούμε τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, μόνο ως μία απλή εξίσωση αλλά αντιθέτως, θα πρέπει να έχουμε κατά νου πως εμπλέκεται η γενετική προδιάθεση και φυσικά το επίπεδο της σωματικής δραστηριότητας.

Πόσο επηρεάζουν τα γονίδια το βάρος ενός παιδιού;

Όπως ήδη αναφέρθηκε η γενετική προδιάθεση είναι ένας παράγοντας που καθορίζει σε μεγάλο ποσοστό την πιθανότητα εκδήλωσης παχυσαρκίας. Η κληρονόμηση γονιδίων που σχετίζονται με το μεταβολικό ρυθμό, την κατανομή του σωματικού λίπους ακόμη και την όρεξη ενός ατόμου αποτελούν σημαντικά σημεία στον καθορισμό του σωματικού βάρους του παιδιού. Παρόλο αυτά οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, η διατροφή και η σωματική άσκηση, επηρεάζουν σημαντικά την έκφραση των γονιδίων.

Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου είναι υπέρβαρο ή αν θα το ξεπεράσει μεγαλώνοντας;

Η μόνη μέθοδος που δίνει με ακρίβεια μία τέτοια εκτίμηση, είναι η μέτρηση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και η τοποθέτηση των μετρήσεων στις καμπύλες ανάπτυξης, ανάλογα με το φύλο και την ηλικία του παιδιού. Σε γενικές γραμμές, ένα παιδί που είναι υπέρβαρο κατά την παιδική ηλικία, έχει αυξημένες πιθανότητες να παραμείνει παχύσαρκο και κατά την ενήλικη ζωή. Έτσι, η έγκαιρη παρέμβαση είναι κρίσιμη και αναγκαία.

Είναι αξιόπιστοι οι πίνακες βάρους και ύψους;

Είναι ο ΔΜΣ (BMI) καλύτερη μέτρηση; Όπως ήδη αναφέρθηκε, οι καμπύλες ανάπτυξης αποτελούν ένα διαγνωστικό εργαλείο για την αξιολόγηση της σωματικής ανάπτυξης του παιδιού. Ο υπολογισμός του ΔΜΣ (Δείκτη Μάζας Σώματος – kg/m2) δίνει καλύτερη εκτίμηση, συγκριτικά με το σωματικό βάρος, καθώς προκύπτει συναρτήσει του ύψους. Ο ΔΜΣ όμως θα πρέπει πάντα να ερμηνεύεται σε συνδυασμό με την εκατοστιαία θέση στις καμπύλες ανάπτυξης, συναρτήσει της ηλικίας και του φύλου.

Αν ένα μωρό έχει υψηλό βάρος, σημαίνει ότι θα έχει πρόβλημα βάρους και αργότερα;

Όπως μπορεί να σας διαβεβαιώσει και ο παιδίατρος οι αυξομειώσεις του βάρους ενός μωρού είναι κάτι φυσιολογικό έως και αναμενόμενο. Η υπερβολική αύξηση όμως του βάρους, κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου ζωής, μπορεί να αποτελεί προγνωστικό δείκτη για την εκδήλωση παχυσαρκίας αργότερα. Παρόλο αυτά το σωματικό βάρος του παιδιού μετά την ηλικία των 2 ετών καθώς και η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού παχυσαρκίας αποτελούν ισχυρότερους παράγοντες πρόγνωσης.

Πώς επηρεάζει η παιδική παχυσαρκία την υγεία ενός παιδιού στο μέλλον;

Δυστυχώς η εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών παθήσεων και κατά την ενήλικη ζωή. Σε αυτές περιλαμβάνονται μεταβολικές διαταραχές, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, καρδιαγγειακά προβλήματα όπως η δυσλιπιδαιμία και η υπέρταση, καθώς και η εκδήλωση ψυχοκοινωνικών διαταραχών, λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Πόσο απαραίτητο είναι το γάλα για την ανάπτυξη των παιδιών;

Μία από τις κυριότερες πηγές ασβεστίου και βιταμίνης D που αποτελούν για τον ανθρώπινο οργανισμό απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για την ομαλή σκελετική ανάπτυξη, είναι το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Σε περιπτώσεις ωστόσο που το παιδί είτε εκδηλώνει κάποια δυσανεξία είτε δεν καταναλώνει γαλακτοκομικά, η πρόσληψη του ασβεστίου θα πρέπει να διασφαλίζεται από άλλες πηγές, όπως ενισχυμένες τρόφιμα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και πάντοτε ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες του παιδιάτρου.

Πώς μπορώ να κρατήσω υγιεινές διατροφικές συνήθειες όταν οι δύο γονείς έχουν διαφορετικές απόψεις;
Σαφέστατα η συνέπεια των γονέων για την τήρηση ενός σωστού διατροφικού πλάνου είναι αναγκαία ώστε το παιδί να υιοθετήσει τις σωστές συνήθειες. Οι γονείς θα πρέπει συνειδητά να αποφεύγουν επεξεργασμένα τρόφιμα και αναψυκτικά, ενώ στις περιπτώσεις που χρειάζεται μπορεί να συμβάλλει σημαντικά η καθοδήγηση από εξειδικευμένο διατροφολόγο.

Τι μπορώ να κάνω για να σταματήσουν συγγενείς να σχολιάζουν το βάρος του παιδιού;

Ο χρυσός κανόνας είναι η λέξη «όρια». Οι γονείς θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν στους οικείους ότι τα σχόλια, ακόμη και εάν αυτά μπορεί να είναι καλοπροαίρετα, επηρεάζουν την ψυχολογία του παιδιού σε σημαντικό βαθμό. Θα πρέπει άλλωστε να είναι απολύτως ξεκάθαρο πως η διαχείριση του σωματικού βάρους του παιδιού είναι αποκλειστικά ευθύνη της οικογένειας σε συνεργασία με τον παιδίατρο που παρακολουθεί την πορεία του. Έτσι, με ευγένεια μεν, αλλά αποφασιστικότητα δε, οι γονείς θα πρέπει να θέτουν σαφή όρια γύρω από τέτοιες συζητήσεις.

Τι δραστηριότητες μπορεί να κάνει ένα παιδί που δεν του αρέσουν τα αθλήματα για να παραμένει δραστήριο;

Αρκετά συχνά οι γονείς παρερμηνεύουν την έννοια της σωματικής δραστηριότητας με τα οργανωμένα αθλήματα, με αποτέλεσμα πολλά παιδιά να δυσανασχετούν. Η σωματική δραστηριότητα θα πρέπει να είναι ευχάριστη για το παιδί, να ενισχύει την κίνηση μέσω του παιχνιδιού, του χορού ακόμη και μέσω μιας απλής βόλτας με το κατοικίδιο. Όποια και να είναι η δραστηριότητα που θα επιλέξει το παιδί στόχος είναι ο περιορισμός του καθιστικού χρόνου, που συχνά συνοδεύεται και με αλόγιστη χρήση οθονών και η αύξηση της καθημερινής κίνησης.

Τι μπορώ να κάνω αν ένα παιδί παίρνει ή χάνει βάρος λόγω φαρμάκων;

Στις περιπτώσεις που οι αυξομειώσεις στο σωματικό βάρος σχετίζονται με τη λήψη κάποιας φαρμακευτικής αγωγής, οι γονείς θα πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τον παιδίατρο. Δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να προχωρούν σε αλλαγές στη δοσολογία ενός φαρμάκου ή ακόμη και στη διακοπή χορήγησής του, καθώς αυτό θα πρέπει να αξιολογείται από τον θεράποντα ιατρό σε συνεργασία με εξειδικευμένο διατροφολόγο.

Ποιοι φυσικοί/ολιστικοί τρόποι βοηθούν ένα παιδί να διατηρεί υγιές βάρος;
Οι πιο «φυσικοί» και ταυτόχρονα «ολιστικοί» τρόποι που μπορούν να είναι αποτελεσματικοί σχετίζονται με την υιοθέτηση υγιών οικογενειακών συνηθειών. Στα πλαίσια αυτά είναι απαραίτητη η κατανάλωση ανεπεξέργαστης τροφής, πλήρη σε περιεκτικότητα θρεπτικών στοιχείων, η επαρκής ενυδάτωση και η εξασφάλιση ενός ποιοτικού ύπνου σε συνδυασμό με τακτική σωματική δραστηριότητα.

Πηγή:mothersblog.gr