Το να μιλάμε στα μωρά μας είναι ίσως αυτό που μας έχει χαρίσει το δώρο της ομιλίας και μας διαχωρίζει από όλα τα άλλα είδη του πλανήτη, λέει έρευνα.
Σε όσους παρακολουθούν απ’ έξω, οι γονείς που μιλούν «μωρουδίστικα», όχι μόνο μπορεί να μοιάζουν ενοχλητικοί ή κωμικοί, μπορεί να φαίνονται ακόμη και σαν να έχουν χάσει το μυαλό τους, μιας και πιστεύουν ότι είναι μάταιος κόπος, αφού τα μωρά δεν καταλαβαίνουν τι τους λένε!
Η αλήθεια είναι πως ως γονείς συχνά περνάμε αμέτρητες ώρες, κάνοντας μονόπλευρες συζητήσεις με μικροσκοπικούς ανθρώπους, που δεν μπορούν καν να κρατήσουν μόνοι τους το κεφάλι τους όρθιο. Ωστόσο, μια νέα διεθνής μελέτη αποκαλύπτει ότι αυτή η φαινομενικά γελοία συμπεριφορά ίσως να είναι το «μυστικό συστατικό» που μας διαχωρίζει από όλα τα άλλα είδη του πλανήτη.
Η πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύtηκε στο Science Advances, δείχνει ότι τα ανθρώπινα βρέφη λαμβάνουν 399 φορές περισσότερη άμεση φωνητική επικοινωνία από ό,τι τα μικρά των μπονόμπο και 69 φορές περισσότερη από τα μικρά των χιμπατζήδων. Οι μπονόμπο είναι επίσης πρωτεύοντα, όπως οι χιμπατζήδες και αποτελούν έναν από τους στενότερους συγγενείς του ανθρώπου στο ζωικό βασίλειο.
Η έρευνα, η οποία συνέκρινε φωνητικές αλληλεπιδράσεις σε όλα τα είδη μεγάλων πιθήκων, υποδηλώνει ότι το μοναδικό «πολυλογάδικο» στυλ γονικής φροντίδας των ανθρώπων μπορεί να υπήρξε κρίσιμο στην εξέλιξη της ανθρώπινης γλώσσας.
Πώς έγινε η έρευνα
Οι ερευνητικές ομάδες ακολούθησαν μικρά πρωτεύοντα μέσα σε πυκνά δάση στην Κεντρική Αφρική, την Ινδονησία και την Ουγκάντα, χρησιμοποιώντας μικρόφωνα για να καταγράψουν κάθε ήχο γύρω τους. Για τα ανθρώπινα βρέφη, αναλύθηκαν ώρες φυσικών ηχογραφήσεων από οικογένειες στο καθημερινό τους περιβάλλον.
Οι μελετητές εξέτασαν πρότυπα φωνητικής επικοινωνίας σε ανθρώπινα βρέφη από κοινότητες στο Περού, τη Παπούα Νέα Γουινέα, το Νεπάλ και την Ελβετία. Συγκριτικά, μελέτησαν άγριους πληθυσμούς όλων των ειδών μεγάλων πιθήκων, όπως μπονόμπο, χιμπατζήδες, γορίλες και ουρακοτάγκους. Ακολούθησαν βρέφη ηλικίας 10 έως 60 μηνών και κατέγραψαν κάθε περιστατικό άμεσης και έμμεσης φωνητικής επικοινωνίας.
Για άμεση επικοινωνία μιλάμε όταν ο ομιλητής κοιτάζει το βρέφος και η φωνή του, του προκαλεί κάποια αντίδραση, όταν για παράδειγμα το μωρό κοιτάζει ή αλλάζει συμπεριφορά. Έμμεση ή παρασκηνιακή επικοινωνία έχουμε όταν οι ήχοι και οι συνομιλίες γίνονται κοντά στο βρέφος, αλλά δεν του απευθύνονται.
Ποιοι συμμετείχαν στην έρευνα
- 68 ανθρώπινα βρέφη από 4 πολιτισμούς
- 17 βρέφη χιμπατζή από Ουγκάντα
- 8 βρέφη μπονόμπο από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
- 6 βρέφη γορίλα από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία
- 11 βρέφη ουρακοτάγκου από την Ινδονησία
Η μωρουδίστικη ομιλία μέσα από τα είδη
Σύμφωνα με την έρευνα, οι άνθρωποι αφιερώνουν περίπου το 95% του φωνητικού χρόνου τους, μιλώντας άμεσα στα βρέφη τους. Αντίθετα, οι μητέρες μεγάλων πιθήκων απευθύνονται άμεσα στα μικρά τους λιγότερο από 1% του χρόνου. Τα συμπεράσματα έδειξαν πως ακόμα και πολιτισμοί ανθρώπων που δεν έχουν έντονη παράδοση άμεσης αλληλεπίδρασης με βρέφη εξακολουθούν να δείχνουν πολύ μεγαλύτερα ποσοστά επικοινωνίας με τα βρέφη τους από κάθε άλλο είδος πρωτευόντων.
Οι ουρακοτάγκοι είχαν τις χαμηλότερες επιδόσεις άμεσης επικοινωνίας, κάτι αναμενόμενο καθώς ζουν κυρίως μοναχικά. Οι χιμπατζήδες είχαν τη μεγαλύτερη συχνότητα άμεσης επικοινωνίας από τους πιθήκους, αν και ακόμα σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τους ανθρώπους.
Όταν εξετάστηκε η παρασκηνιακή επικοινωνία, τα δεδομένα ήταν πιο κοντά μεταξύ τους, αφού τα ανθρώπινα βρέφη και οι μικροί χιμπατζήδες άκουγαν περίπου την ίδια ποσότητα ομιλίας γύρω τους. Μάλιστα, τα βρέφη μπονόμπο άκουγαν ελαφρώς περισσότερη από τα ανθρώπινα!
Εξέλιξη της γλώσσας
Οι πρόγονοι του ανθρώπου πιθανότατα μάθαιναν μέσω «παθητικής ακρόασης», όπως κάνουν σήμερα οι περισσότεροι μεγάλοι πίθηκοι. Η άμεση, προσωπική επικοινωνία με τα βρέφη φαίνεται πως είναι μια πιο πρόσφατη εξέλιξη και μάλλον καθοριστική.
Άλλα ζώα που βασίζονται στην εκμάθηση για να αναπτύξουν το δικό τους σύστημα ήχων και δεν γεννιούνται με έτοιμες φωνές δείχνουν αντίστοιχες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, οι μητέρες δελφίνια τροποποιούν τα «σφυρίγματά» τους για να ταυτοποιούνται από τα μικρά τους, ενώ οι νυχτερίδες αλλάζουν τον τόνο της φωνής τους, όταν μιλούν στα δικά τους μικρά.
Η ομιλία στα μωρά φαίνεται να είναι χαρακτηριστικό των ειδών γπου πρέπει να μάθουν πώς να παράγουν ήχους. Οι άνθρωποι δεν γεννιούνται με μια έμφυτη γλώσσα, αντιθέτως χρειάζονται εξάσκηση και επανάληψη και όλη αυτή η «μωρουδίστικη» φλυαρία λειτουργεί ως η τέλεια εκπαίδευση.
Καθώς τα μωρά μεγαλώνουν, οι γονείς -σε όλα τα είδη- τείνουν να τους μιλούν περισσότερο. Ακόμα και οι μαμάδες πιθήκων δείχνουν να ανταποκρίνονται, όταν τα μικρά τους είναι έτοιμα για αλληλεπίδραση. Ωστόσο, ακόμα και τότε, η διαφορά στην ποσότητα επικοινωνίας είναι τεράστια. Καθώς ο άνθρωπος βασίστηκε περισσότερο στη μάθηση της επικοινωνίας και λιγότερο στο ένστικτο, οι γονείς που μιλούσαν περισσότερο στα μωρά τους, τους έδιναν εξελικτικό πλεονέκτημα.
Μοιάζει λοιπόν σαν να εξελιχθήκαμε, ώστε να έχουμε ανάγκη τη μωρουδίστικη ομιλία και αυτό ίσως είναι το κλειδί της γλωσσικής υπεροχής μας στον πλανήτη!
Πηγή:imommy.gr
